Batı Trakya Türk Azınlığı, özellikle de Rodop ilindeki seçim sonuçları ve azınlık oylarıyla ilin SİRİZA’nın rengine boyanan tek il olması ve buna bağlı konular son günlerde ülke gündeminin zirvesine çıkmış durumda.

Gelin filmi biraz başa saralım...

21 Mayıs Pazar günü yapılan seçimlerin akşamında tüm ülke büyük bir sürprizle karşılaştı. Dört yıllık dönemini tamamlayan Yeni Demokrasi Partisi seçimde müthiş bir başarı elde ederek ana muhalefet SİRİZA karşısında oylarını ikiye katladı. Kiriakos Miçotakis’in YDP’si yüzde 40’ın üzerinde oy alarak, yüzde 20’de kalan SİRİZA’ya büyük bir fark attı.

YDP’nin seçimden yüzde 7 – 8 oy aralığında bir farkla galip çıkacağını tahmin eden anket şirketleri de yanıldı. Sadece onlar mı? Aslında hiç kimse böyle bir sonucu tahmin etmemişti.

Sonuç olarak tüm Yunanistan haritası YDP’nin rengine, yani maviye boyandı. Bir bölge hariç. Rodop ili...

Batı Trakya Türk azınlık seçmeninin yoğun olduğu Rodop ilinde SİRİZA’nın rengi galip geldi. Haritaya bakınca doğal olarak herkesin dikkatini Rodop ili çekti. Neden her yer maviyken, Gümülcine bölgesi pembeydi? Nedeni çok basit... Türk azınlık seçmeni SİRİZA’nın milletvekili adayı Özgür Ferhat’ı tercih etmişti.

2019 seçimlerinde de SİRİZA’nın rengine boyanan birkaç ilden biri de yine Türk seçmenin yoğun olduğu İskeçe iliydi. Dört yıl önce yapılan seçimlerde de Hüseyin Zeybek’e verilen destek sayesinde İskeçe, SİRİZA’nın ülke genelinde birinci olduğu birkaç ilden biri olmuştu.

Yeniden 21 Mayıs 2023 seçim sonuçları ve Rodop ilindeki duruma dönecek olursak... İlk olarak SİRİZA Partisinin Rodop ilindeki kurmaylarından ve son seçimde yaşadığı oy kaybının da etkisiyle sandalyesini Özgür Ferhat’a kaptıran Takis Haritu’nun eşi Eleni Lafçi, Türkiye’nin Gümülcine Başkonsolosluğunun Özgür Ferhat’ı desteklediğini iddia ederek, sonucu etkilediğini öne süren bir açıklamada bulundu. Eşinin neden oy potansiyelini koruyamadığına ilişkin ise sessiz kaldığı gözlendi. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, Özgür Ferhat’ın bir önceki seçimde aldığı oyu arttırmasa da yine seçileceği gerçeği. Hatırlatmış olalım çünkü Lafçi’nin dikkatinden kaçmış olabilir.

Gelelim olayın “patlama” sürecine. YDP lideri Kirakos Miçotakis birkaç gün önce Proto Thema gazetesine bir röportaj verdi. Miçotakis, röportajında seçim gecesi haritayı monoton durumdan “kurtaran” Rodop ilinin rengine özel bir yer ayırmış. SİRİZA’nın Rodop ilindeki birinciliğini Türkiye’nin Gümülcine Başkonsolosluğuna bağlamış sayın Miçotakis. “Başkonsolosluk, SİRİZA adayını destekledi o yüzden böyle oldu” demeye getirmiş. Öyle anlaşılıyor ki tüm ülkenin maviye boyanması Miçotakis’i tatmin etmemiş. Rodop ilindeki farklı rengi sorgulamanın peşine düşmüş.
Miçotakis’in röportajında öne çıkan ifadeleri hatırlayalım:
- “Yunanistan’ın iç işlerine başka bir devletin karışmasına ortak olduğu için, öncelikle onu seçen partiyi ilgilendirmesi gereken bir konudur.” (SİRİZA’yı suçluyor)

- “Ve dikkat edin: Tüm azınlık milletvekillerinden veya tüm Müslüman azınlıktan bahsetmiyorum. Ne de olsa, yasalar önünde eşitliği hayata geçiren Konstantinos Miçotakis’in izinden giderek dini azınlığı destekledim.”

- “Yunan Müslümanlar, Hristiyan hemşerileriyle eşit fırsatlara sahip olduklarını hissetmeli ve bunun için gereken her şeyi yapıyoruz. Ancak bazıları onları Yunanistan’da sorun yaratmak için kaldıraç olarak görmek istiyor. Bu nedenle bazı partilerin tercihlerinde çok daha dikkatli olmaları gerekirdi.”

Belli ki Rodop ilindeki azınlık seçmeninin tercihi ve haritanın rengi sayın Miçotakis’ı oldukça rahatsız etmiş. Keşke bu durumun gerçek nedenlerini sorgulamayı, azınlık seçmeninin yıllardır YDP’ye neden uzak durduğunun sebeplerini anlamaya çalışsaymış.

Bu noktada birkaç tespit yapmakta fayda var.

“Türk azınlık seçmeni neden SİRİZA’yı ve neden Özgür Ferhat’ı destekledi?” konusundan önce, “Azınlık seçmeni neden YDP’yi ve Miçotakis’i desteklemedi ve desteklemiyor?” sorusuna yanıt arayalım. Aslında bazı yanıtlar sayın Miçotakis’in sözlerinde gizli.

Ne diyor Miçotakis?
- “Yunanlı Müslüman” diyor. Bize kimlik empoze ediyor. Dört yıllık görevi boyunca sayın Miçotakis bunu birkaç kez tekrarladı. Tekrar söyleyelim. Azınlık insanı bundan hoşlanmıyor. Biz Yunanlı Müslüman değil, Müslüman Türküz. Ha, birileri illa ki “Biz bu konuda bildiğimizi okuyacağız” diyorsa paşa gönülleri bilir.

- Yine aynı röportajda diyor ki; “Yasalar önünde eşitliği hayata geçiren Konstantinos Miçotakis’in izinden giderek dini azınlığı destekledim.” Demek ki azınlık buna inanmamış. “Destek gördüğüne dair” bir izlenim oluşmamış. Zaten “azınlığı destekledim” şeklinde çok genel bir ifade de hiç ama hiç inandırıcı değil. Azınlığın yığınla sorununa dört yıl boyunca bırakın çözüm getirmeyi, şöyle dönüp bakılmadı bile!


- Yine aynı röportajda, “Bazı partilerin tercihlerinde çok daha dikkatli olmaları gerekirdi.” ifadesi dikkat çekiyor. Özetle “SİRİZA, Özgür Ferhat veya onun gibi bir aday göstermemeliydi” demiş sayın Miçotakis. Yani “aday göstereceğiniz kişi, öyle değil böyle olmalı” demeye getirmiş.

Azınlık seçmeninin YDP’yi son yıllarda neden tercih etmediğini biraz daha irdelemeye çalışalım:
- YDP, 1990’ların ilk çeyreğinde ilan edilen “yasala önünde eşitlik” politikasının üzerine bir şey koyamadı. İlan edilen bu politikanın sonuç vermesi için gereken adımlar atılamadı. Türk azınlık ile devlet arasındaki güvensizlik giderilemedi.

- YDP seçimlerde “azınlık adayı oy alsın ama seçilmesin” taktiğinden vazgeçemedi. Partinin yerel örgütleri azınlıktan milletvekili seçilmesi konusunda isteksiz davranmaya devam etti.


- Azınlıkla samimi bir diyalog ortamı oluşturulmadı.

- Yıllardır çözüm bekleyen “azınlık sorunları”nın çözüme kavuşturulması için ciddi bir adım atılmadı.


- Miçotakis, başbakanlığı döneminde YDP’yi azınlığın çok sıkıntı çektiği dönemlerdeki “ayrımcı politikalar” ile bağdaştıran algıyı değiştiremedi. O dönemle gerçek anlamda hesaplaşmadı. Azınlıktan samimi bir özür dilemedi. Bunun için bir gayreti de olmadı.

- Dora Bakoyanni başkanlığında oluşturulan Trakya Kalkınma Komisyonu, haksızlıklardan ve eşitsizliklerden mağdur olan azınlığın desteklenmesi fikrinden çok uzak kaldı. Hatta bazı azınlık kurumlarının raporları dahi kabul edilmedi.

- Rodop, İskeçe ve Meriç ilindeki azınlık köylerini ve gençlerini vuran işsizlik, ekonomik sıkıntı ve göç sorununa çözüm getirmek şöyle dursun, bu soruna göz ucuyla bile bakılmadı!

- YDP, Batı Trakya Türk Azınlığıyla arasındaki buzları eritmek için sembolik adımlardan dahi kaçındı.


Özgür Ferhat’ın neden azınlık seçmeni tarafından büyük bir destek gördüğünü ayrıntılarıyla anlatmaya gerek yok. Sadece şu kadarını söyleyelim. Dört yıl önce 400 oy farkla milletvekilliğini kaybeden Özgür Ferhat, azınlık seçmeniyle dört yıl boyunca iletişimini ve irtibatını hiç koparmadı. Tam aksine bu iletişini güçlendirdi. Efendiliğiyle, alçak gönüllülüğüyle, halktan biri olarak insanların sevgisini ve güvenini kazandı. Türk azınlık insanı açısından bu özellikler, bilhassa genç bir adayı desteklemesi için yeterli. Azınlığı biraz tanıyanlar ne demek istediğimi anlayacaktır. Anlayanlar, anlamayanlara anlatırsa çok iyi olur!

Bir tavsiye: Türk azınlık seçmeninin neden Özgür Ferhat’ı ve SİRİZA’yı desteklediğini irdelerken ve analiz ederken birileri bunları da şöyle bir düşünsün.

Bu arada, Batı Trakya Türk Azınlığının; sesini, sorunlarını ve çözüm taleplerini vatandaşı olduğu ülkenin başkentine, Atina’ya duyurmak için kendi temsilcilerini seçme hakkına ve iradesine zahmet olacak ama en azından saygı duyulmalı.

Zira, azınlık sorunlarına çözüm bulamasa da, sesini ve taleplerini Atina’ya duyurmanın yolunun, hala kendi temsilcisini meclise göndermekten geçtiğine inanıyor…