Mustafa İsen’in “Yunanistan’da Türk İzleri” kitabı yayımlandı. Kitap, Türkiye Cumhuriyetinin 100. yılı armağanı olarak Türk Tarih Kurumu tarafından basıldı.

Akademisyen, yazar ve bürokrat Mustafa İsen’in ‘Yunanistan’da Türk İzleri’ adlı eseri, Osmanlı döneminde Yunanistan topraklarında kalan kültürel ve mimari mirası gün ışığına çıkarıyor. Kitap, Osmanlı’nın Balkanlar’daki uzun hakimiyeti süresince inşa edilen cami, medrese, han, hamam, köprü ve mezarlık gibi eserlerin izini sürerken, bu yapıların hem tarihi hem de sosyolojik boyutlarını ele alıyor. İsen, kitabında saha çalışmaları ve arşiv belgelerine dayanarak, günümüzde Yunanistan sınırlarında yer alan şehirlerdeki Türk-İslam kültürüne dair kalıntıları da inceliyor.

Eserde, Selanik, Yanya, Gümülcine, İskeçe, Kavala ve Atina gibi önemli şehirlerdeki Osmanlı eserlerine dair detaylı bilgiler verilirken, bu yapıların günümüzdeki durumu da fotoğraflar ve gözlemlerle desteklenerek aktarılıyor. Kitap, Osmanlı mirasının Yunanistan’daki görünürlüğünü sorgularken, kültürel süreklilik ve tarihi hafıza gibi kavramlar etrafında zengin bir perspektif sunuyor.

Kültür Bakanlığı Müsteşarlığı, Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği, Cumhurbaşkanı Başdanışmanlığı ve iki dönem Sakarya milletvekili olarak görev yapan Mustafa İsen’in yayımladığı eserde şu ifadelere yer verildi: “Osmanlı Devleti’nin bir kanadını oluşturan Balkanlar yeni bir yönetim anlayışıyla çağının gelişmiş coğrafyalarından birine dönüşmüştü. Bu coğrafi yapının en faal bölgelerinden biri de günümüz Yunanistan sınırları içinde yer almaktaydı.

Burada Osmanlı Devleti’nin gözde şehirleri kuruldu. Bu şehirlerde Osmanlı bilim, sanat, kültür ve mimarisinin çok önemli eserleri ortaya kondu. Bölgenin Osmanlıların elinden çıkmasıyla değişen bu durumdan en çok etkilenen, başta mimari olmak üzere kültürel birikim oldu. Bu eserlerin büyük bölümü ihmal sebebiyle veya kasten yok edildi.

Oysa bu eserlerin tespit edilip gelecek nesillere aktarılması insanlığın ortak kültür mirasını da zenginleştirmek anlamı taşımaktadır.

Elinizdeki bu çalışma, Yunanistan’da Osmanlı Dönemi’nde üretilen Türk kültür varlığını, başta edebi birikim olmak üzere, mimari, plastik sanatlar, musiki ve gastronomi üzerinden ele alıyor. Kültürel birikim büyük oranda kent merkezlerinde ortaya çıktığı için değerlendirmeler kırk kadar şehir ve bölge üzerinden yapılıyor.”

Üç ana başlık altında toplanan kitapta Türk izlerinin incelendiği şehirler şöyle:

I. BÖLÜM
BATI TRAKYA VE MAKEDONYA’NIN ŞEHİRLERİ
A. Dimetoka
B. Dedeağaç-Ferecik
C. Gümülcine
D. İskeçe
E. Yenice Karasu
F. Paşaların Şehri: Kavala
G. Adı Türkülerde Yaşayan Şehir: Drama
H. Bölgenin Eski Bir Yönetim ve Kültür Merkezi: Serez
1. Makedonya Bölgesinin Küçük Kentleri: Zihne ve Demirhisar
K. Şehirlerin Ecesi: Selanik
L. Akıncı Diyarı: Vardar Yenicesi
M. Karaferye
N. Serfice.
O. Florina
P. Vodina
R. Kesriye

II. BÖLÜM
EPİR VE TESELYA’NIN KÜLTÜR MİRASI
A.Epir Bölgesi Şehirleri.
1. Epir Bölgesinin Eyalet Merkezi: Yanya
2. Narda
B.Teselya Bölgesi Şehirleri
1. Rumeli’nin Zerafet Merkezi: Yenişehir Fener
2. Golos
3. Bir Başka Teselya Bölgesi Şehri: Tirhala
4. Alasonya, Aydonat, Parga, Konice.

III. BÖLÜM
AKDENİZ VE EGE ADALARI
A. Bölge Şehirleri
1. İştekoz, İnebahti, Izdin
2. Atina
3. Mora
B. Ege ve Akdeniz Adaları
1. Girit
2. Eğriboz
3. Rodos
4. İstanköy
5. Sakız
6. Midilli
7. Limni
8. Semadirek