Bulgaristan Türklerinin Jivkov rejiminde maruz kaldıkları asimilasyon ve göç ettirme politikalarına karşı verdikleri mücadelenin yıldönümü nedeniyle 19 Mayıs Salı günü Kırcaali’ye bağlı Cebel şehrinde geniş katılımlı bir anma etkinliği yapıldı.

Bulgaristan Türkleri, komünist diktatör Todor Jivkov’un iktidardan düşmesine sebep olan olayların başladığı ve bundan 26 yıl önce gerçekleşen ‘Mayıs Olayları’nı anma törenine katılmak için Cebel’e akın ettiler. ‘Cebel Günü’ olarak anılan etkinliğe Yunanistan ve Türkiye’den de yüzlerce kişi katıldı.

‘Mayıs Olayları’nı anma mitingi Hak ve Özgürlükler Hareketi (HÖH) Cebel İlçe Teşkilatı ve 19 Mayıs Derneği tarafından düzenlendi. Resmi törenin açılışından önce totaliter rejimin kurbanları adına Cebel Cami’sinde mevlit okundu.

Bu yıl ‘Mayıs Olayları’nı anma töreninde Hak ve Özgürlükler Hareketi (HÖH) Başkanı Lütfi Mestan, HÖH Başkan Yardımcısı ve Milletvekili Ruşen Rıza, Parlamento Başkan Yardımcısı Aliosman İmamov, HÖH Merkez Yürütme Kurulu Sekreteri Mustafa Karadayı, HÖH AP Milletvekili Necmi Ali, birçok HÖH milletvekili, Bulgaristan Başmüftüsü Dr. Mustafa Hacı Türkiye’nin Sofya Büyükelçisi Süleyman Gökçe, Türkiye’nin Filibe Başkonsolosu Alper Aktaş ve çok sayıda yetkili katıldı. Cebel’deki etkinliğe Atina Büyükelçisi olarak da görev yapan eski Türkiye’nin eski Sofya Büyükelçisi Tahsin Burcuoğlu da katıldı.

Ayrıca etkinliğe Batı Trakya’dan DEB Partisi Genel Başkanı Mustafa Ali Çavuş, Batı Trakya Camileri Din Görevlileri Derneği Başkanı Sadık Sadık, Gümülcine Türk Gençler Birliği Başkanı Koray Hasan’ın yanısıra Türkiye’den dernek başkanları AK Parti, CHP ve MHP temsilcileri yer aldı.

Anma töreninin başında Başmüftü Dr. Mustafa Hacı, Mayıs Olayları ve Bulgarlaştırma süreci kurbanları için dua okudu.

BAHRİ ÖMER

Törenin açılışını yapan Cebel Belediye Başkanı ve HÖH Kırcaali İl Teşkilatı Başkanı Bahri Ömer, eski HÖH Başkanı Ahmed Doğan önderliğinde Bulgarlaştırma sürecine karşı Mayıs olaylarını organize edenleri, tutuklananları ve Cebel’deki etkinliğe katılan konukları selamladı. 1984 – 1989 döneminde uygulanan Bulgarlaştırma sürecinin, yaşamlarının en acı dört buçuk yılı olarak hafızalarda kalacağını ifade eden Ömer, siyasi tutukluların 22 Mayıs 1989 tarihinde protesto gösterisi düzenlenmesi çağrısı yaptıklarını hatırlattı. Protesto göstersinin Cebel’deki ana organizatörinlerden İsmet Yılmaztürk Paliş’in tutuklanmasından sonra, 19 Mayıs’ta Mestan Ağabey’in cenaze töreninden sonra bu meydana binlerce kişinin toplanmasıyla protesto gösterisi gerçekleştirildiğini hatırlattı. Bahri Ömer bu isyanın ülkenin diğer bölgelerine, komşu Romanya’ya ve tüm Doğu Avrupa’ya kadar yayıldığını belirterek bu sürecin sonunda Berlin Duvarı’nın yıkıldığını hatırlattı. Bahri Ömer konuşmasında, Türkiye’nin milli bayramı olan 19 Mayıs Atatürk'ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı’nı da kutladı.

SÜLEYMAN GÖKÇE

Türkiye’nin Sofya Büyükelçi Süleyman Gökçe, “Bugün hem Türkiye’de, hem Cebel’de çifte bayram yaşanıyor. Bayramınızı tebrik ediyorum. Ne kadar mutlu bir tesadüftür ki, Cebel’in bayramı, Türkiye’nin bayramıyla aynı günde kutlanıyor. Burada eğer bu bayram kutlanıyorsa, sizlerin sayesinde kutlanıyor. Sizin inancınız, azminiz ve kararlığınız sayesinde kutlanıyor. Bundan dolayı sizlere tebriklerimi, teşekkürlerimi sunuyorum.” dedi. Büyükelçi Gökçe, üç gün önce Razgrad’da İsperih’te (Kemaller) Demir Baba Tekkesi’nde düzenlenen anma töreninde Kuzey Bulgaristan’dan soydaşlarla buluştuklarını hatırlatarak, HÖH yönetimini ve HÖH Genel Başkanı Lütfi Mestan’ı gösterdikleri liderlik ve vizyondan dolayı tebrik ettiğini ifade etti. Gökçe sözlerini şöyle tamamladı: “Yalnızca dost ve komşu olmayan, NATO’da müttefik, AB’nde ortak olan dost Türkiye ve Bulgaristan halklarının dostluğunun pekişmesi için gayret gösteren Sayın Genel Başkana ve HÖH’e teşekkürlerimi sunarım. Türkiye, Bulgaristan’ın gerçek bir dostudur. Hep böyle olmuştur ve bundan sonra da böyle olmaya devam edecektir. Yalnızca soydaşlarımızın değil, Bulgaristan’ın ve Bulgaristan halkının ihtiyaç duyduğu her anda Türkiye bu ülkenin yanında olacaktır, yardıma hazır olacaktır. Biz Bulgaristan’ı Türkiye’den farklı görmüyoruz. Aynı duyguların Türkiye’ye karşı da beslendiğini biliyoruz ve teşekkür ediyoruz.”

LÜTFİ MESTAN

HÖH Genel Başkanı Lütfi Mestan, tüm katılımcıları selamlayarak başladığı konuşmasında, “Hiçbir baskı bizleri artık korkutamaz. Burasını terk etmeyeceğiz. Bulgaristan’ı terk etmek en kolay iş. Bizler çok daha olgun, çok daha persfektif bir görüşte olmamız lazım. Maksat burada kalarak hakkımızı kazanmaktır; Bulgaristan’dan kaçmak değil.” ifadelerine yer verdi. Mestan sözlerini, “Bilmiyorum yolumuz ince midir. Şüphesiz yolumuz çok uzun. Bu yolda bizi yalnız bırakmayın, yoruluruz. Beraber olursak bize güç verirsiniz. Çok büyük acılar gördünüz. Ama direndiniz, örgütlendiniz. Bu sayede Bulgaristan’ın önünü açtınız.” diyerek tamamladı.

TAHSİN BURCUOĞLU

2002’den 13 yıl sonra Cebelliler ile birlikte olmanın mutluluğunu yaşadığını ifade eden Cebel Onursal Vatandaşı ve Türkiye’nin eski Sofya Büyükelçisi Tahsin Burcuoğlu, “Ben sizleri sadece Cebel’in fahri hemşehrisi olarak değil, dava arkadaşlarımız olarak görüyorum. Zamanında sizlerle birlikte üzüldük, sizin başarılarınızla gurur duyduk. Başınızdan çok büyük acılar geçti. Ben o acıların büyük bir kısmını 1985-1987 yıllarında görgü tanığıyım. On sene sonra kader beni bu defa başka bir Bulgaristan’a, demokratik Bulgaristan’a Büyükelçi olarak gönderdi. 1997’den 2001’e kadar sizlerle beraberdik. Çok zülüm, çok acı gördünüz, ama direndiniz, örgütlendiniz. Bu sayede Bulgaristan’ın NATO’ya, AB’ne üye olmasının önünü açtınız. Bugün Bulgaristan bu üyelikleri aynı zamanda size de borçlu.” diye konuştu. Burcuoğlu, 13 yıldır kendilerini 19 Mayıs Anma Töreni’ne davet eden ve yeni bir belediye hizmet binasına kavuşturduğu için Bahri Ömer’e teşekkürlerini arz etti. Burcuoğlu konuşmasının sosunda kalabalığa dönerek, “Bir, birlik beraberlik, dayanışma ve mücadelenizi muhafaza edin. İki, demokrasinin ipine sarılın” diye konuştu.

MUSTAFA ALİ ÇAVUŞ

Cebel’deki anma etkinliğine katılan DEB Partisi Genel Başkanı Mustafa Ali Çavuş da yaptığı konuşmada, Batı Trakya Türklerinin selamlarını getirdiğini söyledi. Bulgaristan’da yaşanan acıların benzerini Batı Trakya Türklerinin de yaşadığını kaydeden Ali Çavuş, “Rumeli Türkleri her şeyden vazgeçer ama Müslümanlık ve Türklüğünden asla vazgeçmez. Sizlere Rodoplar’ın diğer yakasından, Batı Trakya’dan, Gümülcine’den sevgi, saygı ve selamlar getirdim. Değerli Cebel halkı! Bizler Rumeli Türkleri olarak Rodoplar’ın iki yakasında çok çileler çektik, ama yılmadık, mücadele ettik. Uzun yıllar, asırlar boyu bizler bu topraklara hoşgörüyü getirdik. Ama bizler de hoşgörülü, iyi niyetli vatandaşlar olarak bulunduğumuz ülkelerde yaşamak istedik. Gelin görün ki, maalesef, emanet olarak bırakıldığımız bu ülkelerde insanca yaşama isteğimiz 1980’li yıllarda bizlere zulüm olarak geri döndü. Sizler Cebel halkı olarak 19 Mayıs’ta zulme dur dediniz. Bizler de geçmişimizle, tarihimizle, ne olduğumuzu bilen insanlar olarak, bir yıl öncesi 29 Ocak 1988’de zulme karşı hep birlikte haykırdık.”

Resmi açılıştan sonra ‘Cebel Günü’ kutlamaları kapsamında belediye tarafından düzenlenen spor yarışmalarında dereceye girenlere ödüller verildi. Ardından Kadın Kulübünde yemek yarışmasında dereceye girenler ödüllendirildi. Daha sonra program Kırcaali Ömer Lütfi Kültür Derneği’nin çatısı altındaki folklor gruplarının halkoyunları gösterileriyle devam etti.
Cebel Günü kutlamaları kapsamında Bulgar pop-folk sanatçısı Toni Storaro konser verdi. Ardından veteran futbolcuların katıldığı turnuva düzenlendi. 19 Mayıs meydanında Kırcaali Tiyatro ve Müzik Merkezi oyuncuları “Nostalji” adlı müzikal oyunu sundular. Program havai fişek gösterileriyle son bul