Şer-i yetkilerin sınırlandırılmasını öngören değişikliğin yürürlüğe girmesi için, müftülüklerin idari yapısını değiştiren Cumhurbaşkanlığı kararnamesinin kabul edilmesi şartı kaldırıldı. Böylece aylar önce mecliste kabul edilen düzenlemenin uygulamaya konması için bir engel kalmadı.

MİLLETVEKİLİ HÜSEYİN ZEYBEK

İskeçe SİRİZA Milletvekili Hüseyin Zeybek, Eğitim Bakanı Kostas Gavroğlu’nun önerisiyle geçtiğimiz günlerde meclisten geçen ve müftülükleri ilgilendiren yasa değişikliğiyle ilgili olarak GÜNDEM’e konuştu.

Yeni değişiklik ile müftülüklerde dini nikah yapan çiftlerin boşanma, vesayet gibi konuları ile miras konularının tarafların isteğine bağlı olarak devlet mahkemelerine götürülebileceğini belirten Hüseyin Zeybek konu ile ilgili olarak şu ifadeleri kullandı: “Bildiğiniz gibi bundan yaklaşık yedi ay önce müftülerin şer-i yetkilerini belirleyen yasa meclisten geçmişti. Bu yasada müftülüklerde dini nikah yapmış olan azınlık insanına, boşanma davalarını, istemeleri durumunda müftülük yerine devlet mahkemelerine taşıma hakkı verilmişti. Ancak o yasada bir boşluk vardı. Yasanın uygulanabilmesi için cumhurbaşkanlığının müftülüklerle ilgili kararnamesinin yayınlanması gerekiyordu. Bu süreç içinde, yani yaklaşık yedi aydır boşanmak isteyen çiftler medeni hukuku seçme hakkını kullanamıyordu. Burada bir eksiklik söz konusuydu. Bu son yasa değişikliği ile bu eksiklik ortadan kaldırılmış oldu. Bildiğiniz gibi müftülüklerle ilgili yayınlanan cumhurbaşkanlığı kararnamesi taslağında bizim karşı çıktığımız bazı noktalar vardı. Bu konuların görüşülüp çözülmesi için de zaman gerekiyordu. Ve dolayısıyla yapılan değişiklik hayata geçemiyordu. Şimdi kabul edilen yasa değişikliyle aile hukuku ve miras meselelerini devlet mahkemelerinde çözmek isteyen insanımız için imkan sağlamış olduk. Geçtiğimiz günlerde yayınlanan yasa ile artık çiftler istedikleri takdirde medeni hukuka başvurabilecekler. Bu konudaki engel ortadan kalkmış oldu. Yani cumhurbaşkanlığı kararnamesinin çıkmasını beklemeye artık gerek kalmadı. Sadece boşanma ve aile hukuku değil miras konularının da medeni hukukta görüşülmesi konusundaki mağduriyet giderilmiş oldu.

Bu yasadan önce dini nikah yapan çiftler boşanma, aile hukuku ve miras gibi bazı konularda yine şer-i kanunlara uymak, bu kanunlara göre işlemlerini yapmak zorundaydı. Örneğin, miras konusunda bir baba mal varlığının yarısını oğluna yarısını kızına bıraktığını noterde yaptığı vasiyetle belirtmiş olmasına rağmen, oğlu şeri kanunları kullanarak buna itiraz edebiliyor ve erkek olarak kendisine mirasın iki katının verilmesini talep edebiliyordu. Bu durumda babanın noterde yaptığı vasiyetname geçersiz oluyordu. 2018 yılının Yunanistan’ında bence bu kabul edilemez bir durumdu. O yüzden bu son düzenleme bence ülkemiz açısından da önemli bir konu.”

“CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİNİN İYİLEŞTİRİLMESİ İÇİN ÇALIŞMAMIZ SÜRÜYOR”

Geçtiğimiz aylarda yayınlanan ve diyaloğa açılan müftülüklerin yeniden yapılandırılmasını öngören cumhurbaşkanlığı kararname taslağına da değinen Hüseyin Zeybek, “Bildiğiniz gibi bizim azınlık olarak o taslakta karşı çıktığımız bazı konular vardı. Bu konuların görüşülmesi ve çözüme kavuşması için çalışmalarımız devam ediyor. Bizler azınlığımızın itiraz ettiği bu konuların düzeltilmesi için gerekli görüşmeleri yapmaya devam ediyoruz.” ifadelerini kullandı.


“Müftülüklerin yargı yetkileriyle ilgili yenilik öne çekilmiştir”

Gümülcineli avukat ve Yunanistan İnsan Hakları Birliği Yönetim Kurulu üyesi Halil Mustafa, müftülüklerin yargı yetkileriyle ilgili olarak Eğitim Bakanlığı tarafından yapılan çalışma hakkında GÜNDEM’in sorularını yanıtladı. Halil Mustafa, müftülüklerle ilgili düzenlemeyi anlattı.

GÜNDEM: Geçtimiz günlerde eğitim bakanının önerisiyle kabul edilen yeni yasa müftülükler konusunda tam olarak ne içeriyor?

Halil MUSTAFA: Bilindiği gibi Batı Trakya Azınlığı mensuplarının Yunan Medeni Kanunu'na göre vasiyet yapıp yapamayacakları veyahut bir kişinin vefatını takiben yapılacak miras paylaşımının Medeni Kanun hükümlerine göre mi yoksa İslami mal paylaşımı esaslarına göre mi yapılması gerektiği tartışması son zamanlarda yeniden alevlenmişti. Muhtemelen bu tartışmaların da etkisiyle; Hrisi Avgi (Altın Şafak) dışında diğer tüm partiler tarafından oylanarak 4511/2018 sayılı yasa yürülüğe girmişti. Bu yasa, kısaca, miras ve (kişiler dini evlilik yapmış olsalar dahi) evlilik konularında; Trakya'daki azınlık mensuplarına da uygulanacak olan esas hukukun artık Medeni Kanun olacağını, ancak istisnai olarak kişilerin miras ve evlilik (boşanma,velayet, v.s) konularını müftülükler nezdinde çözümleyebileceklerini düzenlemişti. Ne var ki; yasa yürürlüğe girmiş olmasına rağmen, özellikle evlilik konularında uygulanması; aynı yasada sözü geçen ve müftülüklerdeki yargılama usulünü düzenleyecek olan bir cumhurbaşkanlığı kararnamesinin çıkmasına bağlanmış idi. Bir örnekle belirtmemiz gerekirse; yasa, kişilere, dini evlilik yapmış olsalar dahi Medeni Hukuk Mahkemeleri'ne başvurma yolunu açmış; ancak hükmün uygulanmasını aslında konuyla doğrudan bir ilgisi olmayan ve ileride çıkacak olan bir cumhurbaşkanlığı kararnamesine bağlamıştı. Şimdi oylanan yasa taslağı, azınlık mensuplarına dair olan Medeni Kanuna geçiş hükümlerinin cumhurbaşkanlığı kararnamesinin çıkmasını beklemeden hemen uygulanabileceğini düzenlemektedir. Yani, oylanan yeni taslak; zaten daha önce belirlenmiş olan hükümlerin uygulanmasını öne çekmekten başka bir yenilik içermemektedir.

GÜNDEM: Yeni yasa resmi gazetede yayınlanıp yürürlüğe girdi mi? Girmediyse ne zaman yayınlanacak?

Halil MUSTAFA: Yeni taslak oylanmış olup henüz yasa olarak yürürlüğe girmemiştir. Resmi Gazete'de yayınlandıktan sonra yürürlüğe girecektir ve bu da tahminimce önümüzdeki günler içinde olacaktır.

GÜNDEM: Cumhurbaşkanlığı kararnamesinin Danıştay'a götürülmesinin sebebi nedir? Danıştay'a kimler tarafından ne sebeple başvuru yapıldı?

Halil MUSTAFA: Burada sizin bahsettiğiniz cumhurbaşkanlığı kararnamesi; çıkması beklenilen ve bugüne kadar 4511/2018 sayılı yasanın tam anlamıyla uygulanmasının ertelenmesine neden olan cumhurbaşkanlığı kararnamesidir. Söz konusu kararname; müftülüklerde yapılacak olan yargılamalara dair usül kurallarını belirleyecek olan hükümleri içerecektir. Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin taslak halindeyken Danıştay'a gönderilmeleri ise normal bir prosedürdür. Danıştay'a özel bir şahıs tarafından yapılan bir başvuru yoktur burada. Şöyle ki; hukuk sistemimizde, Danıştay'ın yargılama yetkilerinin yanı sıra idari görevleri de vardır. Yayınlanmadan önce cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin Danıştay'a gönderilmesi de bu idari görevler kapsamındadır. Danıştay kendisine sunulan taslağı inceler ve yasallığı - hukukiliği bakımından olumlu ya da olumsuz görüş bildirir. Danıştay olumlu görüş bildirirse kararname Resmi Gazete'de yayınlanır. Aslında ilgili Bakanlığın, görüş olumsuz olsa dahi Kararname'yi yayınlama hakkı vardır. Ancak kararnamenin ileride dava ile iptal edilme olasılığı yüksek olacağından, Danıştay'ın olumsuz görüşüne rağmen kararname yayınlamak uygulamada karşılaşılan bir şey değildir.