Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, Batı Trakya Türk toplumuna ait derneklerle ilgili Bekir Usta davaları grubunu 1-3 Eylül tarihli toplantısında inceledi. COVID-19 pandemisi nedeniyle Haziran’da gerçekleşemeyen inceleme sonucunda Bakanlar Komitesi, “Bekir Usta ve diğerleri” grubu adı altındaki İskeçe Türk Birliği (İTB), Rodop İli Türk Kadınları Kültür Derneği ve Meriç İli Azınlık Gençleri Derneği’nin davalarının yeniden görüşülmesi taleplerinin 2017 yılında Medeni Usül Kanunu’nda yapılan değişikliğe rağmen başlatılmamasını sert bir dille eleştirdi, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi(AİHM) kararlarının 12 yıldır uygulanmadığını dile getirdi.

Davalarının yeniden görüşülmesi istemiyle Trakya İstinaf Mahkemesi’ne başvuruda bulunan Rodop İli Türk Kadınları Kültür Derneği ile Meriç İli Azınlık Gençlik Derneği hakkında mahkemenin 20 Mayıs 2020 tarihinde İskeçe Türk Birliği’nin 2018’deki başvurusu ile aynı gerekçe ile red kararı vermesini eleştiren Bakanlar Komitesi, 2017’deki yasa değişikliğine rağmen davaların yeniden görüşülmesinin yolunun açılmadığını kaydetti.

Trakya İstinaf Mahkemesi’nin kararının ardından, İskeçe Türk Birliği’nin koronavirüs nedeniyle 16 Ekim 2020’ye ertelenen duruşmasının kritik bir önemde olacağını belirten Bakanlar Komitesi, derneğin temyiz başvurusunun Yargıtay tarafından Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) dernek kurma özgürlüğü ile ilgili 11. Maddesi ve AİHM içtihatı ile tam ve etkin uyumu içerisinde ele alınması için Yunan makamlarının harekete geçmesini istedi. Bakanlar Komitesi, Rodop İli Türk Kadınları Kültür Derneği ile Meriç İli Azınlık Gençlik Derneği’nin Yargıtay’a başvurmaları halinde yüksek mahkemenin iki derneğin başvurusu konusunda da aynı şekilde AİHM kararlarına uygun davranmasını istedi.

Sözleşmeye taraf ülkelerin AİHM kararlarını uygulama yükümlülüklerinin bir parçası olarak ulusal mahkemelerin ulusal yasaları AİHM kararlarını dikkate alarak yorumlamaları gerektiğini belirten Bakanlar Komitesi, Yunan makamlarından yargı mensuplarının AİHS hakkında eğitilmeleri dahil olmak üzere AİHM kararlarının sistematik olarak yargıya dağıtılmasının etkinleştirilmesi konusunda çalışmasını istedi. Komite, bu konudaki ilerleme raporunun Yunanistan tarafından en geç Ekim 2020 sonuna dek Komite’ye gönderilmesini istedi.

Yunanistan’ın davaların ulusal yargıda devam eden hukuki süreçlerinin sonuçları hakkında bilgilendirmede bulunmasını isteyen Bakanlar Komitesi, İskeçe Türk Birliği’nin Yargıtay’daki davasının sonucunu değerlendirmek amacıyla Bekir Usta davaları grubunu en geç Mart 2021’de inceleme kararı aldı.

Avrupa Batı Trakya Türk Federasyonu (ABTTF) Başkanı Halit Habipoğlu, “Bakanlar Komitesi’nin kararı oldukça açık! Komite, Bekir Usta davaları grubunda AİHM kararlarının 12 yıldır uygulanmamasından çok rahatsız. Bu nedenle Yunanistan’ı çok açık ve net bir dille eleştiriyor. Kararların uygulanmasının önündeki engelin mevzuat olduğunu ifade ederek süreci uzatan ülkemizde yargı, 2017’deki yasa değişikliğinin ardından derneklerimizin davaların yeniden görüşülmesi taleplerini ısrarla reddediyor. Bu noktada Komite, ulusal mahkemelerin AİHM kararları ve içtihatı konusunda yeteri kadar bilgiye sahip olmadıklarını düşünüyor. Ancak gerçek şu ki ülkemizin yöneticileri de, yargı da kararları uygulamayı istemiyor. Zira AİHM kararları uygulandığında ülkemiz Türk toplumunun varlığını daha fazla inkar yoluna gidemeyecek. Ülkemiz süreci olabildiğince uzatmaya çalışıyor, ama elbette bir gün bu gerçeği kabul etmek zorunda kalacak. O gün gelene dek bizler de hem Strazburg’ta hem de ülkemizde mücadelemize devam edeceğiz.” dedi.

Kararın tam metnine https://search.coe.int/cm/Pages/result_details.aspx?ObjectID=09000016809f6262 linkinden ulaşabilirsiniz.