08-10-2020
Müftülüklerle ilgili kararnamenin iptal talebine Danıştay "hayır" dedi
Batı Trakya Türk Azınlığı'nın tepkisine neden olan müftülüklerin yetkilerini sınırlandıran ve idari yapısını ciddi biçimde değiştiren geçen yılki cumhurbaşkanlığı kararnamesinin iptali için açılan dava Danıştay Genel Kurulu'nda reddedildi.
İskeçe eski bağımsız milletvekili Ahmet Faikoğlu adına açılan ve Gümülcineli avukat Halil Mustafa tarafından hazırlanan dosyada, Batı Trakya'daki müftülüklerin idari yapısını değiştiren ve müftülerin yargı yetkilerini sınırlandıran cumhurbaşkanlığı kararnamesinin bazı maddelerinin uluslararası anlaşmalara, Anayasa’ya ve adil yargılama ilkesine aykırı olduğu gerekçesiyle iptali istenmişti. Danıştay geçtiğimiz günlerde açıkladığı kararda, yapılan değişikliklerin uluslararası anlaşmalara aykırı olmadığına ve herhangi bir hukuk dışılığının olmadığına karar verdi.
AVUKAT HALİL MUSTAFA
Konuyla ilgili olarak GÜNDEM'e konuşan avukat Halil Mustafa şunları dile getirdi: "Bu cumhurbaşkanlığı kararnamesi Batı Trakya'daki müftülüklerin yetkilerini ciddi anlamda sınırlandıran ve ayrıca müftülüğü kurum olarak yeni bir idari yapıya büründüren bir düzenlemeydi. Hatırlanacağı üzere azınlık kurumları ve milletvekilleri de bu düzenlemeye tepki göstermişti. Olayı baştan almamız gerekirse şunları söylemek gerekir. Son yıllarda müftülüklerin yetkileriyle alakalı olan yargı kararları Yunanistan'da çok tartışılır olmuştu. Özellikle de aile hukuku ve miras hukukuyla ilgili kararlar eleştiriliyor ve bu kararlarda hakkaniyetin gözetilmediği, eşitlik ilkesi ve hukuk kurallarının ihlal edildiği fikri ileri sürülüyordu. Öncelikle bir yasa çıkartıldı. Bu yasaya göre bir çift boşanmak istediğinde başvuracağı ana hukuk olarak medeni hukuk olması öngörüldü. Yani müftülüklerdeki yargı yetkisinin tercihe bağlı olduğu ve isteyen azınlık mensubu Müslüman vatandaşlara şeri hukuk yerine medeni hukuku tercih etme seçeneği getirildi. Bu yasayı takiben de bir cumhurbaşkanlığı kararnamesi hazırlandı. Bu kararname müftülerin aile hukuku, yani ağırlıklı olarak evlendirme ve boşama işlemlerinin dışında müftülerin yargısal-hukuki yetkilerini neredeyse ortadan kaldırdı. Bunlar her iki tarafın rızası olması şartıyla uygulamada kaldı. Yani eşlerden sadece birinin müftülükte boşanmayı istememesi durumunda bu hakkın kullanılması yeni yasa ve kararnameye göre mümkün olmayacaktı. Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ise bu konuların harıcinde müftülüğün nasıl bir idari yapıya sahip olacağını da hükme bağladı. Yani karanameyle bir nevi müftülüklere yeni bir idari şema hazırlandı."
Söz konusu değişikliğin azınlık tarafından doğru bulunmadığını hatırlatan Halil Mustafa şöyle devam etti: "Kararnamede uluslararası anlaşmalara ve usul hukukuna aykırı birçok madde vardı. Örneğin, daha önce müftülerin verdiği yargısal nitelikteki kararların denetime kapalı olduğu, kararlara itiraz edilecek başka merci olmadığı eleştirisi haklı olarak çokça yapılmıştı. Beklentinin aksine,kabul edilen yeni kararname de bu konuda yeni bir yenilik getirmedi. Yani müftülerin alacağı kararlar yine denetime kapalı. Bir başka olay şu; müftülükte evlenen bir çift Batı Trakya dışında başka bir yerde ikamet etmeye başlarsa müftülükte boşanma kararı alsa dahi yeni Kararnameye göre artık bunu gerçekleştirememektedir. Bunun olabilmesi için artık çiftin Batı Trakya'da ikamet etme zorunluluğu getirilmiştir. Böyle tezatlar ve yanlışları içeren bir kararnameydi. Daha önce de dediğim gibi, geçmiş yıllarda Müftülük kararlarıyla ilgili olarak bir çok eksikliğin olduğu eleştirisi yapılıyordu özellikle hukukçlar tarafından. Bu eleştirilere neden olan eksiklikler giderilmemesinin yanısıra müftülüklerin idari yapısına da değişiklikler getirdi bu kararname. Müftülüklerin bağımsız bir kurum olarak çalışmasına engel getiren değişiklikler oldu bunlar. Çünkü biz tüm eksikliklere rağmen müftülüklerin bağımsız birer kurum olarak çalışabilmesi gerektiğine inanıyoruz. Bunun sonucunda İskeçe eski milletvekili sayın Ahmet Faikoğlu kararnamenin birçok maddesine ilişkin iptal başvurusunda bulundu."
Danıştay Mahkemesi'ne sunulan başvuruyu kendisinin hazırladığını anlatan avukat Halil Mustafa, Danıştay'ın başvuruyu reddettiğini söyledi. Halil Mustafa şöyle konuştu: "Danıştay'ın tüm kararı henüz elimize geçmedi. Açıklanan özet bir karar var. Bu kararda Danıştay bizim başvurumuzu reddediyor. Danıştay,Kararnamede uluslararası hukuk, anayasa hükümleri ve adil yargılama ilkesine aykırı maddeler olmadığını iddia etmektedir. Tabii ki bu karar yüksek mahkemenin verdiği bir karar. Ancak başvurucu bunu istediği takdirde davanın Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne gitme yolu açık."
AHMET FAİKOÄžLU
Danıştay Yüksek Mahkemesi'ne müftülüklerle ilgili kararnamenin iptal edilmesi talebiyle dava açan İskeçe eski milletvekili Ahmet Faikoğlu da gazetemize yaptığı açıklamada, mahkeme kararının farklı olmasını beklediğini söyledi. Faikoğlu, "Batı Trakya'da müftülükler son derece önemli kurumlardır. Bunlar bir azınlık kurumudur. Azınlık açısından da, devlet açısından da önemi büyüktür. Ancak bu kurumların işleyiş şeklini ve önemini belirleyen uluslararası anlaşmalar hazırlanan bu kararnameyle dikkate alınmamıştır. Ne yazık ki durum bu. Ben de bunu görerek bu kararnamenin iptali için başvuruda bulundum. Kabul edilen kararnameyle hem müftülüklerin işleyişine darbe indirildi. Hem de müftülerin yetkileri neredeyse sıfırlandı. Unutmamalıdır ki kararname hazırlandığı dönemde azınlığın seçilmiş milletvekilleri de buna karşı çıkmıştı. Biz iyiye doğru bir gelişme beklerken, geriye doğru bir gerileme oldu. Durum ne yazık ki bu. Danıştayın kararının çok daha farklı olmasını beklerdim. Ne yazık ki yine hayal kırıklığına uğradık." diye konuştu.