Avrupa Birliği (AB) ülkeleri Rus gemilerine limanlara erişim yasağını peş peşe uygulamaya başlarken petrol ve doğal gaz başta olmak üzere pek çok önemli ürünün taşınması istisna kapsamında tutuluyor.

AB, Ukrayna’da başlattığı savaş nedeniyle Rusya’ya karşı 5’inci yaptırım paketini 5 Nisan’da açıkladı.

Bu kapsamda Rusya’ya ait ve bu ülke tarafından işletilen gemilerin de AB limanlarına erişiminin yasaklanması kararlaştırıldı. Konuyla ilgili AB direktifi 8 Nisan’da yayınlandı.

Son günlerde üye ülkeler peş peşe limanlarını söz konusu gemilere kapatmaya başladı.

Yasak, yatlar ve gezi tekneleri de dahil olmak üzere "Rus bayrağı altında kayıtlı" tüm gemiler için geçerli olacak.

Rus ordusunun Ukrayna’ya saldırılarının başladığı 24 Şubat’tan sonra Rus bayrağını başka bir devlete çeviren gemiler de yasak dahiline alınacak.

Bu çerçevede şimdiye kadar Bulgaristan, Romanya, Estonya, Belçika ve İtalya 16 Nisan gece yarısından itibaren AB direktifini uygulamaya koydu.

Son olarak Yunanistan, AB’nin Rusya’ya yönelik yaptırımları çerçevesinde Eğriboz Adası açıklarında bir Rus petrol tankerini alıkoydu.

UYGULAMADA BİRLİK KONUSU
AB’de denize sınırı olan 22 üye ülke yer alıyor. Önlemi uygulamak için gerekli adımları atmak her üye devletin kendi tasarrufunda bulunuyor.

Brüksel merkezli Avrupa Deniz Limanları Organizasyonu (ESPO), 12 Nisan’da yaptığı açıklamada AB’den açıklık ve tüm üye ülkelerde uygulamada birlik sağlanmasını talep etmişti.

Üyelerin uygulamayı uyumlu şekilde hayata geçirmesinin Rus gemilerinin "liman seçmesinin" önüne geçeceğini belirten EPSO, AB’nin ilgili kuruluşu Avrupa Deniz Güvenliği Ajansı’ndan arz zincirinin daha fazla kesintiye uğramamasını sağlamak için AB limanlarına giremeyecek gemilerin açık bir listesini sunmasını istedi.

İSTİSNALAR
AB’nin gemileri hedef alan yaptırımları geniş istisnalar içeriyor. Bunlara göre, yaptırımlardan önce limanlara yasal olarak giren herhangi bir Rus gemisi olduğu yeri terk edebilecek.

İstisnalar arasında en kritiği doğal gaz ve petrol taşıyan gemilere yönelik olarak öne çıkıyor. Zira AB’nin Rusya’dan gemilerle ithal ettiklerinin başında enerji ürünleri geliyor. AB’nin Ukrayna savaşıyla ilgili karşılaştığı en büyük zorluğu Rus enerjisine bağımlılığı ortadan kaldırmak oluşturuyor.

Diğer istisnalar arasında insani amaç taşıyan gemiler, buğday ve gübre de dahil olmak üzere tüm farmasötik, tıbbi, tarım ve gıda ürünlerini yüklenmiş, sivil nükleer kapasitenin işletilmesi için kesinlikle gerekli olan nükleer yakıt ve diğer malları taşıyan gemiler yer alıyor.

Ayrıca 5’inci yaptırım paketinde öngörülen Rusya’dan kömür ithalatına getirilen yasağın fiilen 10 Ağustos’ta başlayacak olması nedeniyle o zamana kadar kömür ve diğer katı fosil yakıtların AB’de satın alınması, ithal edilmesi veya taşınması da mümkün olmaya devam edecek.