Maliye Bakanlığına bağlı Gelir İdaresi Başkanlığı (AADE), mülk denetiminde yeni bir döneme giriyor. Yapay zeka teknolojisi ve modern uydu haritalarıyla taşınmazların kayıt altına alınması ve yapıdaki her türlü değişikliğin tespit edilmesi mümkün olacak.

Tapu Kadastro ve E9 beyanları arasında yapılacak çapraz kontrollerle eksik veya yanlış beyan edilen mülkler hızlı bir şekilde tespit edilecek. Uydu görüntüleri ve yapay zeka algoritmaları sayesinde eksik metrekare bildirimleri, kaçak yapılar, yasal olmayan eklentiler (havuz, kapalı balkon vb.), arsa ve tarla kullanım amaçlarındaki değişiklikler gibi durumlar kolayca belirlenecek.

Maliye Bakanlığı, birçok mükellefin gerçek taşınmazlarını eksik beyan ederek emlak vergisi (ENFIA) ödemekten kaçındığını tahmin ediyor. Ayrıca, tapusu olmayan ve bu nedenle E9 formunda beyan edilmeyen taşınmazların, son dönemde yeminli şahit beyanlarıyla Tapu Kadastro sistemine kaydedildiği ve ardından E9 bilgilerinin güncellendiği birçok örnek bulunuyor.

VATANDAŞLARIN YAPMASI GEREKENLER
• Tapu Kadastro Beyanı Zorunlu.
Tüm taşınmaz sahipleri, mülklerini Tapu Kadastro sistemine beyan etmekle yükümlüdür.

• Eksik Beyanların Düzeltimi.
Tapu Kadastro kayıtları süresini kaçıran mülk sahipleri, vakit kaybetmeden ilk kayıtların düzeltilmesi için işlem başlatmalıdır.

• E9 Beyanı Zorunluluğu.
Mülk sahipleri, E9 formunda taşınmaz bilgilerini eksiksiz ve doğru şekilde bildirmek zorundadır.

•Değişiklikleri Güncelleme.
Mülklerinde değişiklik yapan ya da kaçak yapı ve yarı açık alanları yasallaştıran kişiler, bu değişiklikleri E9 formunda güncellemelidir.

•Kayıtlı Olmayan ve İlgilenilmeyen Taşınmazlar.
Ormanlık alan haline gelmiş, terk edilmiş veya sahipleri tarafından ilgilenilmeyen taşınmazlar E9 formundan silinmelidir.

•Kaçak Yapıların Yasallaştırılması.
Kaçak yapı sahibi olanlar, bu yapıları hemen yasallaştırarak gerçek metrekare bilgilerini E9 formuna bildirmelidir.

•Büyük Kaçak Yapılar (Kategori 5).
2020’de kaldırılan kategori 5 kapsamındaki büyük kaçak yapı sahipleri, yeni yasa düzenlemesi çıktığında bu yapıları hemen beyan ederek 30 yıl boyunca korunmasını sağlayabilecek.

•Ormanlık Alanlardaki Yapılar.
Orman arazilerindeki yapılarını 31 Mart 2023’e kadar beyan edemeyenler, Tapu Kadastro sisteminin yeniden açılmasıyla bu yapıları bildirmelidir. Çevre ve Şehircilik Bakanlığının yeni bir düzenleme getirerek bu tür yapıların beyanına ek süre tanıması bekleniyor.

Vatandaşların, mülklerini cezai yaptırımlardan ve olası kayıplardan korumak için bu adımları eksiksiz şekilde yerine getirmeleri önemlidir.

KAÇAK YAPILAR İÇİN KRİTİK TARİHLER
2011 Öncesi: 2011’den önce yapılan kaçak yapılar, imar affı kapsamına giriyor. Bu tür yapılar için bir mühendisle görüşerek yasal süreç başlatılmalı.

2011 Sonrası: 28 Temmuz 2011’den sonra yapılan kaçak yapılar yıkılacak, sahiplerine para cezası uygulanacak, ayrıca elektrik bağlantıları kesilecek.

KAÇAK YAPILAR NASIL YASALLAŞTIRILACAK?
• Küçük ihlali olan veya eski kaçak yapılar, 31 Mart 2026 tarihine kadar yasal hale getirilebilir.

• Büyük ihlali olan veya tamamen kaçak yapılar şu anda yasal hale getirilemiyor.
Ancak, Çevre Bakanlığı bu yapılar (Kategori 5) için tekrar bir düzenleme yapmayı planlıyor.
Özel durumlar (örneğin, banka taşınmazları, miras kalan yapılar veya afet bölgelerindeki yapılar) bu yasağa dahil değil.

• 28 Temmuz 2011 tarihinden sonra yapılan kaçak yapılar için yasallaştırma mümkün değil.