Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Dışişleri Bakanlığı, dünya çapında yaklaşık 200 ülkedeki insan haklarının durumuna ilişkin 2019 raporunu yayımladı. Bu yılki Yunanistan raporunda polis gücü, sınır güvenliği ve kamu düzeninin sürdürülmesi çerçevesinde sığınmacı ve mülteci sorununun raporun odak noktasını oluşturduğu gözlemlendi. Geçmiş yıllardan farklı olarak raporun özet bölümünde geniş çerveçede azınlık hakları ya da “Trakya’daki Müslüman azınlık” ifadesi ile Batı Trakya Türk toplumuna atıfta bulunuldu. Raporun ulusal, ırksal, etnik azınlıklar başlıklı bölümde ise Batı Trakya Türklerinin sorunlarına yer verilmedi.

Anayasa ve yasaların ülkedeki azınlıklara karşı ayrımcılığı yasaklamasına rağmen geçmiş yıllarda “Trakya’daki Müslüman azınlık” ifadesi ile yer bulan raporda Batı Trakya Türklerinden bahsedilmeksizin Roma ve diğer azınlık gruplarının ayrımcılığa uğradığı ifade edildi. Hükümetin bireyin kendini tanımlama hakkını tanımasına karşın kendini bir azınlık grubunun mensubu olarak tanımlayan birçok kişinin kimliğini özgürce ifade etmede ve kültürünü devam ettirmede zorluklarla karşılaştığı belirtilen raporda, isminde “Türk” ve “Türkçe” kelimeleri geçen derneklerin mahkemeler tarafından kayıt edilmediği belirtildi.

Geçmiş yılların aksine raporda, Batı Trakya Türk toplumunun nüfusu hakkında herhangi bir rakam verilmedi. Bununla birlikte raporda, Yunanistan hükümetinin 1923 Lozan Antlaşması ile Trakya’da Türk, Pomak ve Roman topluluklarını içeren Müslüman azınlığı tanıdığı belirtilerek resmi devlet tezi desteklendi.

Batı Trakya Türk toplumunun eğitim alanında yaşadığı sorunlara ilişkin olarak ise 2018-2019 eğitim yılında Türkçe ve Yunanca dillerinde 128 ilkokul ile iki dini okul bulunduğu ifade edilen raporda, bazı azınlık mensuplarının hükümetin ilave özel ortaokul açılması talebini görmezden geldikleri eleştirisinde bulunarak altyapının ihtiyaçlara cevap vermediğini belirttikleri kaydedildi. Aynı zamanda azınlık temsilcilerinin ilkokul sayılarındaki azalmaya dikkat çektikleri belirtilen raporda, hükümetin öğrenci azlığı nedeniyle yasaya göre öğrenci sayısı 5’ten az olan okulların faaliyetini geçici olarak durdurduğu kaydedildi. Raporda ilgili makamlar tarafından yapılan açıklamaya göre, 2019-2020 eğitim yılında Doğu Makedonya-Trakya eyaletinde 20 okulun faaliyetlerinin durdurulduğu, bu 20 okuldan 5’inin azınlık ilkokulları olduğu kaydedildi. Buna karşın eğitim alanında özerk kılınan Batı Trakya Türk toplumunun iki dilli Türk anaokullarının eksikliği başta olmak üzere eğitimdeki diğer sorunlarından bahsedilmedi.

Dernek kurma özgürlüğü başlığında ise anayasa ve yasanın dernek kurma özgürlüğünü tanımasına karşın, hükümetin kolektif etnik kimliğin bir işareti olarak kendilerini Makedon olarak tanımlayanlara ait dernekler ile isminde Türk kelimesi geçen derneklerin isimleri konusunda hukuki kısıtlamada bulunmaya devam ettiği belirtildi. Fakat raporda, bu duruma karşın söz konusu derneklerin hukuki olarak tanınmamalarına rağmen faaliyet göstermeye devam ettikleri kaydedildi. İsminde Türk kelimesi geçtiği için kapatılan ya da kurulmalarına izin verilmeyen üç Türk derneğe ilişkin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarından ve Yunanistan’ın bu kararları 2008’den bu yana uygulamadığından ise raporda bahsedilmedi.

Avrupa Batı Trakya Türk Federasyonu (ABTTF) Başkanı Halit Habipoğlu, “ABD Dışişleri Bakanlığı’nın yayımladığı Yunanistan 2019 İnsan Hakları Raporu geçen yıla kıyasla oldukça farklı. Raporun büyük bir çoğunluğu sığınmacı ve mülteci sorununa ayrılmış durumda. Öte yandan Batı Trakya Türklerinin sorunlarına geçmiş yıllara kıyasla daha da az yer veriliyor, dini alanda yaşanan sorunlar konusunda ABD Din Özgürlüğü Raporluğu’na atıfta bulunularak bu alandaki sorunlardan ise hiç bahsedilmiyor. Yalnızca eğitim alanında Batı Trakya Türk toplumunun temsilcileri ile yapılan görüşmelere atıfta bulunularak, ilkokulların kapatılması ile ortaokul sayısının azlığı konularında Batı Trakya Türklerinin eleştirilerine raporda yer verildiğini görüyoruz. ABTTF olarak geçmiş yıllarda olduğu üzere yine paralel bir rapor hazırlayarak raporda geçen tüm konu başlıklarına dair Batı Trakya Türk toplumunun görüşünü ilgili makamlara ileteceğiz.” açıklamasında bulundu.

ABD 2019 Yunanistan İnsan Hakları Raporu’nun tam metnini okumak için:
https://www.state.gov/wp-content/uploads/2020/02/GREECE-2019-HUMAN-RIGHTS-REPORT.pdf