Ramazan, Sevgili Peygamberimiz (s.a.s.) Medine'ye hicret edişinin ikinci yılından bugüne kadar kesintisiz olarak İslâm coğrafyasının her tarafında, her yıl idrak edilen, bir aylık ilahi bir mekteptir. Gerçi Müslüman için, hayatın tamamı, yılın on iki ayı bir mektepten ibarettir. Ancak Ramazan, bu on iki ay içerisinde hızlandırılmış bir kurs, daha yoğun eğitimli bir mekteptir. Uluslararası hiçbir kuruluşun yapamayacağı bir organizasyondur. Her mektepte olduğu gibi Ramazan mektebinin de bir gayesi ve bir programı vardır.

Ramazan mektebinin gayesi, orucun farziyeti ile ilgili ayetin devamında geçen " Umulur ki takvaya erersiniz" ifadesinde gizlidir. Bu ifade, "korunmanız için" diye tercüme edildiği gibi "arınmanız için" diye de tercüme edilmektedir. Hz. Peygamber bir hadisinde "Ramazan ayına erişip de günahlarından arınmadan Ramazanı terk eden insana yazıklar olsun" buyurmuştur.

Ramazan mektebinin programı otuz günlük bir programdır. Günlük program, sahurla başlar. Mümin, sahura kalkarak programa kaydını yaptırmış olur. Sahur, Kur'an-ı Kerim'de yoktur. Kur'an-ı Kerim'de imsak vardır. Sahur, bizzat Hz. Peygamber tarafından programa dahil edilmiştir. Gecenin belli bir vaktinde bütün müminlerin sahura kalkıp, Allah rızası için oruca niyet etmeleri gerçekten müthiş bir hadisedir. Bundan dolayı Hz. Peygamber sahuru, bereket kavramıyla birlikte zikrederek, "Sahura kalkın. Çünkü sahurda bereket vardır" buyurmuştur.

Bu programın, Allah tarafından konmuş ve orucu oruç yapan en önemli üç maddesi vardır: Bunlar, iftar vaktine kadar yemeyi, içmeyi ve bir takım cinsel arzuları bir tarafa bırakmaktır. Ağızdan kötü söz çıkmaması, boş yere münakaşa yapılmaması, başka insanların kalplerinin kırılmaması gibi maddeler de bizzat Hz. Peygamber tarafından programa dahil edilmiştir.

Ramazan mektebinin programında imsak vardır. İmsak, kelime anlamı itibariyle "tutmak" demektir. Hz. Peygamber bir hadislerinde, "Allah'ın, sizin yemenizi ve içmenizi bırakmanıza ihtiyacı yoktur" buyurmuştur. Oruç, sadece karnı aç bırakmaktan ibaret değildir. İmsaktan itibaren insan, bütün organlarını tutabiliyorsa, her türlü kötülükten ve günahtan uzak durabiliyorsa gerçek imsak, gerçek oruç budur. Hatta birisi geldi ve size sataştı. Peygamberimiz, "De ki ben oruçluyum" deyin diyor.

Ramazan mektebinin programında Kur'an okumak vardır. Mukabeleler vardır. Hz. Ali'nin, "Düşünmeksizin Kur'an okumanın hayrı yoktur" sözünü göz önünde bulundurarak, anlamını düşünerek, içten gelen bir duygu ile, gözlerden yaşlar akıtarak, tane tane okumak...

Ramazan mektebinin programında iftar vardır. İftar, Hz. Peygamber'in duaların kabul edileceği vakit olarak ifade ettiği, bütün aile fertlerinin, manevi açıdan dolu dolu geçen bir günün sonunda bir sofra etrafında bir araya gelmesi, Hz. Peygamber'in, "Öyle bir aileye Allah, rahmet nazarıyla bakar" dediği, manevi değerinin ölçülemez olduğu çok değerli bir vakittir. Hz. Peygamber bir hadisinde, "Oruçlunun iki sevinci vardır. Biri iftar vaktindeki sevinci, diğeri de Rabbi ile bulaşacağı zamanda duyacağı sevinçtir" buyurmuştur. İftar vakti işte böyle sevinçli bir andır.
Ramazan mektebinin programında teravih vardır. Teravih, programın içerisine bizzat Hz. Peygamber'in koyduğu güzel bir ibadettir.

Ramazan mektebinin programında zekat vardır. Ramazan, aynı zamanda zekatın mali yılıdır. Müslümanlar, zekatlarını Ramazan ayında vermeyi gelenek haline getirmişlerdir. Bu çok güzel bir gelenektir.

Ramazan mektebinin programında sadaka-i fıtr vardır. Fakirlere, kimsesizlere, yetimlere, dullara, düşkünlere yardım vardır. Ramazan mektebinin programı çok zengindir. Programda namaz vardır, kıyam vardır, kıraat vardır, teheccüd vardır, nafile vardır, infak vardır, teravih vardır, kadir vardır, Kur'an vardır, mukabele vardır, ilim vardır, irfan vardır, itikaf vardır, ibadet vardır, iyilik vardır, güzellik vardır, tevbe vardır, hürriyet vardır, terbiye vardır, arınma vardır, korunma vardır, orucun neşesi bayram vardır...

Hz. Peygamber (s.a.s.) bir hadisinde, "Her kim Ramazanı inanarak ve sadece Allah rızası için oruçlu geçirirse geçmiş bütün günahları affolur" buyurarak; eğer iman ve ihlasla tatbik edilmişse Ramazan mektebinin sonunda mağfiret olduğunu müjdelemiştir. Mağfiret sadece geçmiş günahların affı değil, gelecek günahlardan da korunmadır.

Bu mektepte, hiçbir okulda, medresede ve üniversitede olmayan bir eğitim vardır. Şer'î mazereti olmayan her insanı kendine öğrenci olarak kabul etmiştir. Bu mektepte belki akıl ve ilim verilmez. Ancak akıl ve ilmin ön şartı olan iradeler eğitilir