Dışişleri Bakanı Nikos Kocias’ın istifası Yunanistan’ın siyasi gündemini bir anda ısıttı. SİRİZA – ANEL koalisyonu en ciddi kriziyle karşı karşıya.

Üç buçuk yıl boyunca sürdürdüğü dışişleri bakanlığı görevinden istifa eden Kocias’ın son dönemde Başbakan Çipras’la bazı konularda anlaşmazlık yaşadığı özellikle istifadan sonra dillendirilmeye başlandı.

Gelelim istifa olayına. Geçen hafta koalisyonun küçük ortağı ve savunma bakanı Panos Kammenos, Amerika Birleşik Devletleri’ni ziyaret etti. Ziyareti sırasında Kammenos’un yaptığı açıklamalar SİRİZA içinde tepki yarattı. Kammenos’un bir dışişleri bakanı, hatta başbakan edasıyla yaptığı açıklamalar ve ülke açısından bağlayıcı olabilecek beyanatlar vermesi hükümet içinde homurdanmalara neden oldu. Nitekim olay hafta için yapılan bakanlar kurulu toplantısında patladı. Kocias, Kammenos’a kendi çıkarları uğruna dış politika yapma suçlamasını yöneltince kıyamet koptu. Bunun karşısında Kammenos da boş durmadı ve o da dışişleri bakanlığının örtülü ödeneklerinin çok kötü yönetildiği suçlamasını dile getirdi. Bu bilgiler tabii ki bakanlar kurulu toplantısından sonra dışarı sızdırılanlar. İki bakan arasında yaşanan kavgada başbakan Aleksis Çipras, Kocias’ı koruma güdüsüyle hareket etmeyince Kocias da ufak ufak kendini hükümetin dışına doğru itilmiş hissetmeye başladı. Bakanlar kurulu toplantısının sona ermesiyle de adım adım istifaya doğru yürüdü. Önce Cumhurbaşkanı’nı ziyaret etti. Daha sonra kendi siyasi fraksiyonuna yakın bir internet sitesinde “Kocias hükümet treninden inebilir” şeklinde bir yazı yayınlanınca, sabah saatlerinde hükümet sözcüsü Canakopulos bir televizyon kanalında yaptığı açıklamada “Hükümet treni yoluna devam ediyor. Kendini iyi hissetmeyenler trenden inebilir” ifadelerini kullandı. Ve birkaç saat sonra dışişleri bakanı Kocias, “trenden indi”.

Bunun üzerine yorumlar da yağmur misali yağmaya başladı. “Kammenos’un hatırına dışişleri bakanını kurban etti” diyerek Çipras’ı eleştirenler yoğun bir propagandaya başladı. Anamuhalefet ise erken seçim çağrılarını daha güçlü tekrarlamak için yeni bir fırsat yakalamış oldu.

Nikos Kocias’ın Rusya ile yaşanan diplomatlar krizinden bu yana Başbakanla arasının pek de sıcak olmadığı haberleri zaten ortada dolaşıyordu. Ancak ne olursa olsun dışişleri bakanının istifasıyla ortaya çıkan krizin Başbakan Çipras’ı zora sokacağı muhakkak. Sözkonusu istifa hükümet açısından iki açıdan çok önemli. Nikos Kocias, Makedonya ile varılan Prespes anlaşmasının mimarı. 1990’ların başından bu yana Yunanistan’ın ciddi bir “milli meselesi” olan Makedonya isim sorunu, Prespes anlaşmasıyla çözüme kavuşturulmak isteniyordu. Bu anlaşmanın yürürlüğe girerek, komşu ülkenin “Kuzey Makedonya” ismini alması ve sorunun çözüme kavuşması Çipras için de siyasi anlamda bir “iddia”. Çipras, bu olayı başarıyla tamamlamak istiyor. Ancak bu süreçte Prespes anlaşmasının mimarı ve destekçisi olan Kocias’ı değil de, bu anlaşmayı istemeyen ve Makedonya ile yapılan müzakereyi desteklemeyen ve “anlaşma meclise gelirse hayır oyu vereceğiz” diyen Panos Kammenos’u desteklemesi gerçekten ilginç. İki ülke arasında imzalanan Prespes anlaşması, Kocias’ın istifasından sonra nasıl etkilenecek göreceğiz. Bu olayın anlaşmanın hayata geçmesini zora sokması ihtimal dahilinde. Başbakan Çipras, dışişleri bakanının istifasından sonra yaptığı açıklamada “Prespes anlaşmasının onaylanması komşularımız için son fırsat” diyerek biraz da aba altından sopa gösterdi ve anlaşmanın yeni bir yol kazasına kurban gitmesinin önüne geçmeye çalıştı. Fayda eder mi? Göreceğiz.

Kocias istifasının doğrudan etkileyeceği bir diğer olay ise hükümetin durumu. Hükümetin meclisteki çoğunluğu sınırda. Bakanlıktan istifa eden Nikos Kocias, SİRİZA içindeki siyasi fraksiyonlardan birinin lideri konumunda. Bu grubun üç milletvekili var. Kocias dışında, Atina yangınından sonra bakan yardımcılığı görevinden istifa eden Nikos Toskas ve Georgia Genia. Sözkonusu siyasi grubun bir de siyasi sekreterliği var. Bu sekreterlik de bir toplantı yapıp durum değerlendirmesi yaptı. “Pratto” ismini verdikleri siyasi yapıya bağlı bu üç milletvekilinin SİRİZA’dan ayrılma gibi bir niyetlerinin olmadığı anlaşılıyor. Veya hükümeti düşürme gibi bir düşüncelerinin de olmadığı ortada. Tabii tüm bunlar şimdilik böyle. “Pratto”nun lideri Nikos Kocias’ın önümüzdeki hafta başında Girit’te yapacağı bir toplantı ve bir konuşma var. Bu toplantı daha önceden planlanmış bir şey. Tabii şimdi istifa sonrasında büyük bir önem taşıyor. Kocias, bundan sonra takip edeceği yolun nasıl bir yol olacağı konusunda ipuçları verebilir. Siyasi oluşumu, siyasi partiye dönüştürüp tek başına veya başka küçük partilerle birleşip seçimlere katılabilir mi? Olabilir. İstifasından sonra twitter’de attığı “Bizi gömmek istediler fakat tohum olduğumuzu unuttular” şeklindeki mesaja bakılacak olursa Kocias’ın köşesine çekilerek siyasi gelişmeleri uzaktan takip edeceği pek ihtimal dahilinde değil gibi görünüyor.
Erken genel seçim olsa da olmasa da, son gelişmelerden sonra siyasi anlamda hareketli bir döneme girdiğimizi rahatlıkla söyleyebiliriz.