Çocuğumuzda dil gelişimi doğduğu andan itibaren başlar. Bu süreçte aileye bir çok görev düşmektedir. Çocuklar bir yaşından önce dili anlamlı bir şekilde kullanamazlar. Sadece sesler çıkartırlar. İşte doğar doğmaz, ağlamayla birlikte dil gelişimi de başlamıştır. Çünkü bebekler, ağlarken bile konuşma hazırlıkları yapmaktadırlar. Kısa ve derin soluk alıp vermezler, dudak, çene ve dil hareketleri, konuşma için bir ön hazırlıktır. Ancak bebeği bu dönemde fazla ağlatmak doğru değildir. Çünkü devamlı ağladığında belirli sesleri çıkarmayı öğrenir, diğerlerini geliştirmesi gecikir.

Üçüncü ay itibariyle bebek daha az ağlar, daha çok kumru gibi sesler çıkartır. Bu sesleri de genellikle rahat olduğu zaman daha fazla çıkartır. Zamanla, sesli harflerin arasına sessizler de karışır ve dil gelişmeye başlar. Beşinci ve altıncı aylarda bu seslendirmeler tek heceli, anlamlı kelimelere dönüşür. Çocuk dikkat çekmek, karşı koymak için bu sesleri kullanır. Çocuğun bu sesleri çıkardığı zamanlarda anne ya da babanın da sesler çıkartarak onu teşvik etmesi önemlidir.

Biberonla beslenen bebeklerin, biberon deliği gereğinden fazla büyük açılırsa, bebeğin dil gelişimi engellenebilir. Çünkü bebek, biberonla emerken de dilinin ucunu öne ve yukarıya doğru hareket ettirerek, bir çok sesin çıkarılma şeklini öğrenebilir. Biberon deliği normalden fazla açık olduğunda ise, bebeğin ağzı sütle dolacağı için, bebek boğulmayı önlemek için dilinin arka kısmını yükseltir. Böylelikle hem normal bir emmeyi gerçekleştiremez, hem de konuşmaya başladığında genizden konuşma problemi ortaya çıkabilir.

Altıncı aydan itibaren bebek, kendisine seslendiğimizde bize ses çıkartarak cevap verebilir. Buna “toplumsallaşmış seslendirme” denir.

Onuncu ayda bebek, duyduğu sesleri taklit etmeye çalışır, fakat pek başarılı olamaz. Bebekler ilk anlamlı sözcükleri genellikle bir yaşlarında söylerler: “anne”, “baba” gibi. “Gözlerini göster”, “kulağını göster” gibi isteklerimizi de yerine getirirler. Büyüklerin seslerini papağan gibi tekrarlarlar. Bazı bebeklerde bunlar görülmeyebilir. Sadece hareketlerle kendilerini anlatmaya çalışırlar. Anlamadığımızda da kırılıp ağlarlar.
Çocuk ilk kelimesini söyledikten sonra, bir süre sadece bir-iki kelime daha öğrenir. Bazı çocuklar ilk kelimelerini yürümeyi öğrenmeden önce söylerler. Bu her çocuğa göre değişir.

Onsekizinci ay civarında çocukta kelime sayısı artmaya başlar. İki şeyi birbirinden ayıramadığı için, ikisine de aynı adı koyabilir. Mesela kediye de köpeğe de “miyav” ya da “kuçu” diyebilir. Bunun için de bu dönemde aileye bazı görevler düşmektedir. Mesela kedi ve köpeğin birbirinden nasıl ayrılabildiğini bazı özelliklerini belirterek çocuğa anlatabilirler.

2 yaşına geldiğinde çocuk, iki kelimeli cümleler kurmaya başlar. Bu yaşta 200 kelime bilen pek çok çocuk vardır. 3 yaşına doğru çocuk, artık anlaşılır bir şekilde konuşmaktadır. 4 yaş çocuğu ise temel konuşma kurallarını öğrenmiştir. 3 ve 4 yaşlar dil gelişimi için önemli yaşlardır. Çocuk bu yaşlarda ikinci dil eğitimine de başlanabilir.

Anne babalar bebeklikten başlayarak çocuklarına bol kitap okumalı ve bol bol konuşmalıdırlar. Bizler bir azınlık toplumu olarak dilimize gereken önemi vermemiz açısından bu son derece önemlidir. Çocuklarımıza düzgün bir türkçeyle konuşarak örnek olmamız gerekir. O konuşurken de yanlış bir kelime bile söylese onu düzeltmeden, daha sonra o kelimeyi düzgün olarak bir cümle içinde kullanarak çocuğun konuşmasını kesmeden dinlememiz gerekir. Çünkü özellikle yeni konuşmaya başlayan çocuğun konuşmaları sık sık kesildiğinde, çocukta “kekemelik” gibi çeşitli konuşma bozuklukları ortaya çıkabilir.

Çocuğumuzu motive ederek, sabırla ona yaklaşmak son derece önemlidir.