01-12-2015
Çocukta özgüvenin gelişmesinde ailenin rolü
Her anne babanın amacı, özgüveni gelişmiş başarılı bireyler yetiştirebilmektir. Çünkü çocuğun yaşamı boyunca başarılı olabilmesi için (gerek eğitim döneminde, gerek sosyal ilişkilerinde, gerekse çalışma hayatında) kendine güven duyabilmesi son derece önemlidir. Peki, bunu başarabilmesi için ona nasıl yardımcı olabiliriz? Bunu, çocuk daha çok küçükken, ona karşı olan davranışlarımızla başlayabiliriz. Öncelik ona her zaman söz hakkı vermekle başlar. Bu, kendisine ne kadar çok önem verdiğimizi çocuğa gösterir ve özgüvenin temeli atılır. Sık sık ona ne hissettiğini, ne düşündüğünü sorarak, duygularını bize açmasında yardımcı olmalıyız. Çünkü çocuk, konuşarak, içini dökerek kendisi de rahatlar ve özgüveni de gelişir.
Diğer önemli bir nokta da çocuğumuzla konuşurken ve onu dinlerken yüzüne bakarak bunu yapmaktır. Çocuğun gözlerinin içine bakarak onu dinlemeliyiz. Ayrıca onun fikirlerine önem vermek de, çocukta özgüvenin gelişmesi için son derece önemlidir. Aileyle ilgili konularda da bazı kararlar alırken, mesela bir tatile gidileceği zaman ya da eve eşya alınması gerektiğinde onun da fikrinin sorulması, çocukta kendisine önem verildiği duygusunun gelişmesine yardımcı olacaktır. Fikirleri sorulmayan çocuklar, kendilerine önem verilmediği hissine kapılırlar. Çocuğumuzun özgüveninin gelişmesi için, olumlu davranışlarını desteklediğimiz sürece, o da davranışlarına daha çok dikkat edecek ve güzel şeyler yapmaya gayret gösterecektir.
Çocuğumuza yaşına uygun görevler vererek, kendisinde sorumluluk duygusunun gelişmesine yardımcı olmalıyız. Yaşına uygun olarak evde, bahçede bazı işler yapması, alışverişe gitmesi, anne babasına işlerinde yardımcı olması, onu mutlu edecektir. Yaptığı bu işler karşısında da onu övüp takdir etmek gerekir.
Çocuğumuzun özgüveninin gelişebilmesi için ona yeterli zaman ayırıp, değişik konularda onunla sohbet etmek, çok yararlı olacaktır. Kendisinin endişe ve korkularını dinlemek, bunları aşması için ona yardımcı olmak, kendisine değer verildiğini gösterir.
Çocukta özgüvenin yok olmaması için, onu aşırı eleştirmekten kaçınılmalıdır. Aşırı eleştirici ailelerin çocukları kendilerine güven duyamazlar. Kendilerini sürekli baskı altında hissederler. Çocuk hata yaptığında onunla konuşarak bunu düzeltmeye çalışmak son derece doğru bir harekettir. Ancak bağırıp çağırarak, ona hakaretler ederek baskı kurmak, çocuğun korkarak içine kapanmasına neden olur. Özellikle başkalarının yanında ona bağırıp aşağılamak, yapılabilecek en büyük hatalardan biridir. Çünkü çocuk, küçük düşürüldüğü hissine kapılarak, toplum içine girmekten korkarak sıkıntı yaşayabilir. Bu da “sosyal fobi” denilen insanların arasına katılmaktan korkma durumunu oluşturabilir.
Bütün bunların yanı sıra, çocuğu başkalarıyla kıyaslamamak, her fırsatta kendisini çok sevdiğimizi söylemek, onu övmek, başarılarını takdir etmek, birlikte sosyal faaliyetlere katılmak, kendisi için huzurlu ve mutlu bir aile ortamı oluşturabilmek, özgüvenin gelişmesine katkı sağlayacaktır.
Aile içerisinde sevilen, fikri sorulan, fikrine, düşüncelerine önem verilen, kendisine görevler verilen çocuk kendisini değerli hisseder. Bunlar ondaki özgüvenin gelişimi için temel taşlarıdır. Özgüveni gelişmiş bir çocuk da, sorunlarını tek başına çözebilen geleceğin başarılı yetişkin adayıdır.