Ergenlik, çocukluktan erişkinliğe geçiş dönemidir. Bu dönemde fiziksel, zihinsel ve ruhsal gelişim çok hızlıdır. Bu değişimler de hem ergeni, hem de aileyi sıkıntıya sokabilir. Bunun için de anne babanın ergenlik dönemini iyi bilmesi, çocuğa yardımcı olabilmek açısından son derece önemlidir.

Ergenlik dönemini üçe ayırabiliriz. Birinci dönem, erkeklerde 11-12, kızlarda da 9-10 yaşlarında başlayan “puberte” dönemidir. Bu dönemde hızlı bir fiziksel gelişme görülmektedir. Cinsiyet hormonlarının fizyolojik olarak olgunlaşmasıyla birlikte, vücutta değişimler başlar. Bu yaşlarda, düşünmeden hareket etme ve dolayısıyla da hata yapma olasılığı çok yüksektir.

Kızlarda da, erkeklerde de karşı cinsin ilgisini çekebilme arzusu başlar. Çocuk, kendi bedeni ile ilgili kaygılar yaşamaya, kendini görüntü olarak yaşıtlarıyla kıyaslamaya girişir. Arkadaş ilişkileri aileden önce gelmektedir. Çabuk sinirlenir. Ruh hali değişkendir. Çoğu zaman yorgun, bıkkın, dağınık ve isteksiz bir görüntüsü vardır. Anne babayı dinlemez ve onlarla sürekli bir çatışma halindedir.

Puberteden yaklaşık iki sene sonra, ergenliğin ikinci dönemi başlar. Bu dönemde artık hızlı bedensel gelişim ve bunun verdiği sıkıntılar azalmıştır. Soyut düşünce, kimlik gelişimi ve zihinsel olgunlaşmayla ilgili değişimler başlamıştır. Bu dönemde ergenin din, felsefe, siyaset konularına ilgisinin arttığı, bu konularda çevresindekilerle görüşlerini paylaştığı, tartışmalara katıldığı görülür. Anne babanın görüşlerini beğenmeyerek onlara karşı çıkar.

Kendini ispat etmeye ve özgürleşmeye çalışır. Kendi bağımsızlığını ilan etmeye çalışırken bir taraftan da aileye hala bağlı olmak onu sıkar. Bu kendine örnek bir model aramaktadır. Bunun sonucunda da çeşitli yanlış gruplara katılıp yanlış arkadaşlıklar kurabilir. Bunun için de ailenin çok dikkatli olması gerekir. Ailenin çocuğu ona iyi model olabilecek kişilere yönlendirebilmesi çok önemlidir.

Ergenliğin üçüncü ve son döneminde artık 17-18 yaşlarına gelmiş olan gençte, soyut düşünme iyice yerleşmiştir. Artık geleceğiyle ilgili planlar yapmaya başlar. Mesleki kaygıları vardır. Hangi üniversitede okuyarak daha başarılı olabilir, hangi meslek kendisini daha çok tatmin edebilir diye düşünmektedir. Bağımsızlık duygusu gelişmiştir. Artık kendi kararlarını verebilecek olgunluktadır. Toplumsal konulara ilgisi daha da artmıştır.

Bu dönemlerde çocuğa yardımcı olabilmek, onunla iyi bir iletişim kurabilmek için ailenin de dikkat etmesi gereken bazı kurallar vardır. Her şeyden önce anne baba ona iyi örnek olabilmek için sağlıklı, sevgi ve saygıya dayanan bir ilişki içinde olmalıdır.

Ergeni dinlemeli, onun kendisini ifade etmesine izin vermelidir.
Çocuk büyümüş olsa bile ona anne baba her zaman sevgisini gösterebilmeli, onun her zaman yanında olduklarını kendisine hissettirebilmelidir. Çocuğa daima dürüst davranmalı, ona yalan yanlış şeyler söylemeden, aileyle ilgili sorunları anlatmalı, onun da fikrini alarak aile içinde kendisine söz hakkı tanınmalıdır.

Bu, gencin kendine ve ailesine güven duyması açısından çok önemlidir. Genç için büyük önem taşıyan odasını, özel eşyalarını onun izni olmadan karıştırmak, onu yaralayabileceği için ailenin buna çok dikkat etmesi gerekir. Çünkü onun özel hayatı ona göre çok önemlidir ve mahremdir. Böyle durumlarda aileyle ergen arasında büyük sorunlar yaşanabilir.

Unutmayalım ki çocuğumuza saygı göstermezsek, kendisinden başarabileceğinden çok daha fazla beklentilerimiz olursa, çocuğumuz da bize karşı kin besleyerek beklentilerimizin tam tersini yaparak bizi mahçup etmeyi hedefleyecektir. Bunun için de çocuklarımıza ergenlik döneminde de çok fazla sevgi ve ilgi göstermeye devam ederek her zaman onun yanında olduğumuzu ve bize güven duyabileceğini hissettirmeye özen gösterelim.

Ergenlik dönemindeki çocuklarınızla karşılıklı anlayış ve sevgiyle dolu güzel günleriniz olsun.