Bebek doğduğunda anne baba en çok onun sesini duymayı bekler. Zamanla da ilk kelimeleri duyabilmek en büyük keyiflerdendir. Ancak çocuğun konuşması biraz geciktiğinde de hemen endişeler başlar. Aslında çocuk doğduğu andan itibaren sürekli bir psikomotor gelişim süreci içindedir.

Konuşmada da bu gelişimin bir parçası olduğu için, onun kendini ifade edebilmesi, her şeyden önce sinir sistemi, dil kasları, ağız, damak, dudak, ve diş yapısının doğuştan normal olması, zeka ve öğrenme kapasitesinin normal seviyeye gelmesine bağlıdır. Bunlardan herhangi birinin eksikliği, çocuğun konuşmasını olumsuz etkileyerek geciktirecektir.

Çocuklar genellikle ilk 6 ayda heceler çıkartmaya başlarlar: ma-ma, ba-ba, da-da gibi. 12 aydan itibaren ise kelimeler çıkmaya başlar. Anne, baba, dede gibi. 18. aydan itibaren de cümle kurmaya başlarlar: Anne gel, baba ver gibi. Bu normal bir gelişim sürecidir. Ancak bazı çocuklar daha erken, ya da daha geç konuşabilirler. Bazen genetik faktörler de (aileye çekim) rol oynayabilir. Ancak çocuk, yaşıtlarından çok geri kaldığında bir uzmana danışmakta fayda vardır. Zeka olarak da yaşıtlarından geri olan çocuklar, yaşıtlarından daha da geç konuşurlar. İşitme sorunu olan çocuklar da duyamadıkları için konuşamazlar. Ayrıca kendi haline bırakılmış, kendisiyle hiç konuşulmayan ailesi de pek konuşkan olmayan çocuklarda da konuşma gecikebilir. Bir çok anne de çocuğu televizyon karşısına oturtup onu programlarla başbaşa bırakmaktadır.

Burada da televizyon tek taraflı etkileşim nedeniyle çok zararlıdır. Bu yüzden ailelerin özellikle 4 yaşına kadar çocuklara televizyon pek izletmemeleri gerekir. Bunun yerine çocukla daha fazla konuşmak, onunla sohbet etmek, ona sorular sormak, masallar anlatmak çok önemlidir. Mesela anne günlük işlerini yaparken bir taraftan da yaptığı işleri çocuğa anlatarak ona uyaranlar vermelidir.Bu durum çocuğun daha kolay konuşmasına yardımcı olacaktır.

Yine çocuğun konuşmasının gelişebilmesi için yaşıtlarıyla sık sık beraber olması, iyi sonuç verecektir. Çocuğun konuşmasını hızlandırmak için, var olan sorunları çözdükten sonra yapılması gereken temel görevler vardır. Öncelikle çocuğumuza sevgi ve huzur dolu bir aile ortamı sunabilmek son derece önemlidir.

Onunla sürekli ilgilenip kendisini çok sevdiğimizi hissettirmeliyiz. Bebek anne karnındayken bile anne onunla konuşmalıdır. Doğduktan sonra da yine bu konuşmalar devam etmelidir. Yeni doğmuş bebek de olsa ona konuşmak, ninniler söylemek, masallar anlatmak, şarkılar dinletmek, onunla en yumuşak ses tonuyla konuşmak çok önemlidir.

Çocuk konuştukça “ne kadar güzel konuşuyorsun” diyerek onu konuşmaya teşvik etmek gerekir. Yanlış kelimeler kullandığında da ona gülmeden, söylediği kelimenin doğrusunu söyleyerek ona öğretmeye çalışmalıyız.

Aile toplantılarında, arkadaş gruplarında, çocuğumuzdan masallar, hikayeler anlatmasını isteyebiliriz. Bu, hem onun konuşmasının pekiştirilmesine yardımcı olacak, hem de topluluk içinde rahat konuşabilmesine yardımcı olacaktır.

Biz büyükler çocuğumuza her zaman düzgün bir türkçeyle konuşarak, anadilini en iyi şekilde öğrenebilmesi ve konuşabilmesi için çaba göstermeliyiz.

Çocuklarınızla bol sohbetli güzel bir hafta geçirmenizi dilerim.