Lise son sınıf öğrencileri ve aileleri için sıkıntılı ve heyecanlı bir sürecin başlamış olduğu bu günlerde öncelikle üniversite adaylarının ve ailelerin dikkat etmeleri gereken en önemli husus kendi yetenek ve becerileri doğrultusunda bir meslek seçimi yapılabilmesidir. Çünkü meslek seçimi, sadece kişinin hayatını kazanabileceği işi belirlemekle kalmaz, aynı zamanda bireyin yaşam biçimini de etkiler. Kişinin başarısı, mutluluğu, hayatı sevmesi, iyi bir ruh sağlığına sahip olması yaptığı işle paraleldir. Bunun için de gençler, meslek seçerken bazı özellikleri göz önünde bulundurmalıdırlar. Öncelikle “hangi derslerde iyiyim?”, “hangi alanda daha çok başarılı olabilirim?”, “hangi meslek beni daha fazla mutlu eder”, gibi soruları kendilerine sormalıdırlar. Çünkü seçeceği meslekte gerekli olan yeteneğe sahip olmayan kişi, bu işte başarılı olamaz. Yeteneklerini kullanamayacağı bir meslek de kendisini tatmin etmez, dolayısıyla da mutsuz olur. Matematik dersinde zayıf olan bir çocuğun mühendisliği seçmesi, onu hayal kırıklığına uğratabilir. Okuduğu okulda başarısız olarak, eğitimini yarın bırakmak zorunda bile kalabilir. Ya da sevmediği bir okuldan mezun olsa bile, sıkıntılı bir eğitim süreci geçirmiş olması, onun o mesleğe karşı olan ilgisini yokedebilir. Bunun için de çocuk, kendi ilgi ve yeteneklerini iyi bilip tanıyabilmelidir. Hoşlandığı ve başarılı olduğu dersler, onun ilgi alanlarını belirler. Ancak dikkat edilmesi gereken nokta, çocuğun ilgi duyduğu alana yeteneğinin de uyum sağlayabilmesidir. Çünkü “yetenek” olmadığı zaman, tek başına “ilgi” işe yaramaz. Mesele müziği çok seven bir genç, yeteneği yoksa bir müzik aleti çalmakta başarılı olamaz. Ya da çizim yeteneği olmayan bir genç, ne kadar ilgi duysa da mimarlık mesleğinde başarılı olamaz.

İlgi ve yeteneklerin yanısıra, meslek seçiminde kişilik özellikleri de önemlidir. Mesela, çekingen, içe dönük, ikna gücü olmayan bir gencin hukuk, politika, pazarlamacılık gibi mesleklerde başarılı olması beklenemez. Yine bankacılık, muhasebecilik gibi mesleklerde de matematiğin sevilmesi, dikkatli ve sorumluluk sahibi olma özellikleri gerekir.

Gençler kendilerine uygun meslekleri seçerken bulundukları ülkede iş bulma olanakları var mı, seçilen mesleğin geleceği ne durumda, meslekte ilerleme ve kariyer yapabilme imkanı var mı, gibi sorulara cevap aramalıdırlar. Öğrenciler, meslekleri tanıyabilmek için, rehber öğretmenler, ya da sınıf öğretmenlerine merak ettikleri mesleklerle ilgili danışmalıdırlar. Eğer bulundukları şehirde varsa, meslek tanıtım seminerlerine katılabilirler. Değişik mesleklerdeki kişilerle görüşüp, bilgi alarak, o mesleklerin uygulanış biçimlerini gözlemleyebilirler. Mesleğe yönlendirme ile ilgili makaleler, broşürler ve televizyon programlarından, internetten yararlanabilirler.

Seçmeyi düşündükleri bölümlerin ders programlarını inceleyip, o bölümlerde okuyan öğrenci ve öğretim görevlileriyle görüşüp bilgi alabilirler. Bunun için de lisenin ilk yılından itibaren arayışa girişilmelidir. En önemlisi de çocuğun ilgi ve yeteneklerinin her zaman ilk planda olabilmesidir. Çünkü ailenin isteği ve arzusu üzerine meslek seçmek, ya da arkadaşlarının seçtiği bölümleri, onların etkisi altında kalarak tercih etmek son derece yanlıştır.

Genç, kendisinin hangi dalda daha başarılı ve mutlu olabileceğini düşünerek, kendinden emin, kararlı ve tutarlı hareket etmelidir. Çünkü ilgi ve yetenekleri dışında tercihler yapan gençler, genellikle başarısız olup, ya eğitimlerini yarıda bırakarak ya da mezun olduktan sonra o mesleğin kendi beklentilerine karşılık vermediğini düşünerek başarısız ve mutsuz olabilirler.

Sonuç olarak insan hayatının büyük bir bölümünü kapsayan meslek seçiminin önemini gençlerimizin anlayabilmesi gerekmektedir.

Tüm üniversite adayları için şanslı ve başarılı bir sınav dönemi olmasını dilerim.