Çocuk doğduğu andan itibaren öğrenmeye başlar. Bu öğrenme sürecinde de sık sık hatalar yapabilir. Ailenin görevi çocuğun hatalarını kendisine söyleyerek düzeltmeye çalışmaktır. Bizler de çocukluğumuzda bir çok hatalar yapmış ve anne babalarımız tarafından cezalandırılmışızdır. Onların verdiği cezalar bizleri üzmüş, iyi davranışları ise mutlu etmiştir.

Çocuklarımıza katı kurallar koyarsak onların benlik gelişimine engel oluruz. Çünkü aşırı disiplin, çocukta kaygı, gerginlik ve huzursuzluğa yol açar. Kendini yetersiz hisseder. Yeteneklerini geliştiremez. Korkak ve çekingen davranarak, içine kapanır. Topluluklarda konuşmaya, fikrini söylemeye çekinir. Sınıfta, derslerini çok iyi bilse de parmak kaldırma cesareti yoktur. Çünkü güven duygusu gelişmemiştir. Kendisine uygulanan baskılar sonucu pısırık ve başarısız olur.

Çocuğun hataları olduğunda, elbette bunları görmezden gelemeyiz. Çünkü görmezden gelirsek, bu hatalar çocukta pekişerek yerleşecektir. Ancak önemli olan, çocuğun hatalarını ona uygun bir şekilde, korkutmadan, ezmeden anlatabilmektir. Ona şiddet kullanarak, aşağılayarak, suçlayarak yaklaşmak çok büyük hatadır. Uygun bir dille yanlışlarını anlatıp, bunları tekrarlamaması için doğruyu anlatmaya çalışmalıyız. Bunu da sabır ve soğukkanlılıkla yapabilmek çok önemlidir. Ayrıca onu sürekli takip ederek davranışlarını kontrol etmek de yanlıştır. Sürekli kontrol de, çocukta gerginlik ve huzursuzluk yaratır.

Aşırı hoşgörü de doğru değildir. Aşırı hoşgörü, çocuğun neyi doğru, neyinse yanlış olduğunu anlamasını engeller. Aşırı hoşgörüyle çocuğa yaklaşan ailelerin çocukları da fazlasıyla özgür ve sorumsuz olurlar. Aşırı özgürlük, çocukta yanlış davranışlara sebebiyet verir. Çocuğun davranışlarına arkadaşları da tahammül edemez. Dolayısıyla da istenmeyen, “şımarık” etiketi almış bir çocuk haline gelir. Bunun sonucunda da çocukta ruhsal sorunlar ortaya çıkmaya başlar. Saldırganlaşır, arkadaşlarıyla kavga eder. Anne babasına sert tepkiler gösterir. Tatminsizlik yaşar. Elde ettiklerinden daha fazlasını ister. Mutsuz olur. Yanlış arkadaşlıklar kurup, kötü alışkanlıklar edinerek, okulla bağlarını koparabilir.

Anne babanın disiplin konusunda aynı fikirde olabilmesi, son derece önemlidir. Onlar farklı disiplin şekilleri uyguladıklarında, çocuk nasıl davranması gerektiğine karar veremez ve davranış bozuklukları göstermeye başlar. Kendisinden ne istendiğini, nasıl davranması gerektiğini anlayamadığı için, ruhsal bir takım dengesizlikler gösterebilir. Uygun ve ortak disiplin, çocuğun davranış şekillerini belirlediği için, anne babanın çocuğa ortak alınmış kararlarla yaklışımı büyük önem taşımaktadır. Anne baba başbaşa vererek, çocukta gördükleri hataları düzeltebilmek için, ona ceza mı vermeleri, yoksa onunla oturup sakin sakin konuşmaları mı gerektiğine karar verip, ona göre hareket etmelidirler. Çoğu kez anne, çocuğun davranışlarını düzeltmeye çalıştığında, baba “boşver” derse, ya da bunun tersi olursa, iyi sonuç elde edilemez. Dolaysıyla, çocuk ve gencin eğitiminde ortak kararlar alınması, onlara yanlışlarını ya da doğrularını sohbet ortamında anlatabilmek çok önemlidir. Çocuğumuza kendisini bir yetişkin gibi gördüğümüzü hissettirebilmek, onun bize güven duymasını ve sırlarını paylaşmasını sağlayacaktır. Doğru disiplin verilebilmesi için, empati kurarak onun yaptığı hataların nedenini anlamaya çalışarak kendisine yaklaşmalıyız. Çocuğa bağırmadan, aşağılamadan yaklaşabilirsek, o da bize güven duyarak problemleri olduğunda önce bize başvuracaktır. Uygulanabilecek yanlış bir disiplin, çocuğumuzun bizden uzaklaşmasına neden olabilir.

Çocuklarınızı empatiyle dinleyebileceğiniz bir hafta geçirmenizi dilerim.