Anasayfa
23-10-2018
Çocuklarda sosyal fobi
Bazı çocuklar, tanımadıkları kişilerden korkarlar, toplum içine çıkmaktan hoşlanmazlar, kalabalıklardan sıkılırlar, böyle ortamlarda ağlamaya başlayıp terlerler ve sık sık tuvalete gitmek isterler. Bu gibi durumlarda, çocukta ‘sosyal fobi’ olduğunu düşünebiliriz.

Sosyal fobisi olan çocuk, diğer insanların kendisiyle alay edeceklerini zanneder. Bunun için de tanımadığı kişilerin arasında konuşmaktan çekinir. Yanlış bir şey yapabileceği endişesini yaşar.

Sosyal fobi, çocuğun aktivitelerini kısıtlayan bir durumdur. Korktuğu şey başına gelmesin diye, sürekli kaçar. Bu korkular, yaptığı şeyi becerememe ya da konuşamama gibi korkulardır. Çünkü diğer insanların kendisi hakkında olumsuz düşündüklerini zannetmektedir ve kendisiyle alay edeceklerine inanır. Bunun için de tanımadığı kişilerin arasında, endişeli, huzursuz, sürekli ağlamaklıdır.

Sosyal fobiye nelerin sebep olduğuna baktığımızda, öncelikle genetic yatkınlık, yani ailesinde utangaç ya da sosyal fobisi olan kişilerin çocuklarında da bu durumun ortaya çıkabildiğini görebiliriz. Öğrenilmiş davranışlar da, yani çocukların anne babayı model alması da bir diğer sebeptir. Utangaç ve çekingen anne ya da babanın çocuklarında da sosyal fobiye rastlayabiliriz. Bir diğer faktör de aile içi ilişkilerdir. Anne babasıyla sağlıklı bir bağ kuramamış olan çocuklarda da bu durumu görebiliriz. Anne – baba çocuğa gerekli ilgi ve sevgiyi veremediği sürece, çocukta da bir güven eksikliği ve korku hali görülebilir.

Sosyal etkileşim eksikliği (yani, yaşamlarının ilk yıllarında diğer insanlarla görüştürülmemiş) olan çocuklarda da sosyal fobiye rastlanabilir. Ayrıca aileden, arkadaşlarından ya da öğretmenlerinden ağır eleştiriler alan, kendileri ile bazı hareketleri yüzünden alay edilen çocuklarda da sosyal fobi görülebilir.

Yine, ailenin çocuktan çok fazla beklentilerinin olması, çocukta sosyal fobiyi geliştirebilir. Çünkü çocuğun yapabileceklerinin çok üstünde başarı beklentisi, okulda birincilik alması için onu sıkmak, her zaman takdir almasını istemek, çocuk başaramayınca da bunu yüzüne vurmak, çocuğun insanlardan kaçmasına, kendi kabuğuna çekilmesine, neden olabilir.

Sosyal fobisi olan çocukların ailelerinin, bunu çocuklarının yüzüne vurması çok yanlıştır. Onun, toplum içerisinde çekingen, utangaç ve pasif olmasını eleştirerek çocuğa bağırmak, ona daha çok zarar verecektir. Bunun için de onu desteklemek ve anlayışlı olmak gerekir. Yaşadığı bu sıkıntıları ve korkuları hakkında onunla konuşmaya çalışarak rahatlaması sağlanmalıdır. Onun yaşındayken, anne babasının da kendisinin gibi sıkılgan olduğunu çocuğa söylemeleri onu rahatlatacaktır.

Ayrıca çocuğun, kaşısında özgüveni gelişmiş anne – baba modeli görmesi de onu rahatlatacaktır. Bunun için de çocuğun karşısında daima kararlı ve kendinden emin durmak, anne babanın yapması gereken doğru davranışlardır.

Bütün bunlara parallel olarak da anne – baba, çocuk zor işleri başardığında ya da örneğin yabancı bir çocuğa yaklaşıp arkadaş olmaya çalıştığında, onu teşvik ederek, takdir etmelidir. Onu sık sık yeni ortamlara götürerek, değişik kişilerle tanışmasını sağlamalıdır. Mesela, parkta yabancı bir çocukla oynadığında onu ödüllendirmek, çocuğun cesaretini pekiştirecektir.

Eğer çocuğu sosyal fobisini yenmesinde aile yardımcı olamıyorsa, bir uzmandan yardım istemelidir. Çünkü bu durum düzeltilmezse, çocuk yetişkin olduğunda da herkesten kaçan, yalnız ve mutsuz bir kişi olacaktır.

23 Ekim 2018 Salı 12:10