Çevremizde gördüğüm kadarıyla aileler çocuklarına harçlık verirken, bazı temel kurallara dikkat etmeden çocuğun istediği sıklıkta ve miktarda harçlık verme durumundadırlar. Diğer bir nokta da, çocuğun ailenin ekonomik sıkıntılarından pek haber edilmeyişi! Oysa ki çocuğun paranın nasıl harcanması gerektiğini öğreneceği yer evi ve ailesidir elbette! Bunun için de çocuğun para harcama alışkanlığında ailenin tutumu büyük önem taşımaktadır. Çocuk, paranın nasıl harcanması gerektiğini ailesinin ona oluşturacağı modelden öğrenecektir. Dolayısıyla da çocuğa, paranın nasıl kazanıldığını, kazanılırken ne zorluklarla karşılaşıldığını ve para biriktirmenin ne kadar önemli olduğunu anlatırken, anne babanın davranışları da önem taşımaktadır. Örneğin, ödenecek faturalar birikmişken, anne ya da babanın bunları düşünmeden özel harcamalar yapması, doğal olarak çocuk için iyi bir model oluşturamaz.

Çocuğun her zaman ailesinin ekonomik durumundan haberdar olması gerekir. Sıkıntılı şartlarda ailesinin kendisine yetişkin gibi yaklaşarak onu durumlarıyla ilgili bilgilendirmesini çocuk anlayışla karşılayabilecektir. Çocuğun böyle bir durumu anlayışla karşılayabileceği yaş ise 7 yaştır. Bu yaştan sonra çocuğa ‘sana bu iki oyuncağı birden alamayız, paramız yetmez’ dendiğinde, çocuk da anlayış gösterebilecek olgunluktadır artık!

Yine, baba ya da anne işsiz kaldığında, bunu çocuktan gizlemek yanlıştır. Çünkü bunu bilmek, onun da hakkıdır. Buna göre çocuk, ailesiyle hem iyi hem de kötü günleri paylaşabileceğini öğrenecektir. Ancak bu, çocuğun yaşına göre ona anlatılmalıdır. Küçük çocuklara ‘anne ya da babanın şu an işi yok ama iş arıyor’ diyerek, onu kucaklamak ve yaşamak için hala paranızın olduğunu bilmesi yeterlidir. Daha büyük çocuklara ise, işten ayrıldığınızı ve biraz sıkıntı yaşayabileceğinizi söyleyebilirsiniz. Kendisine bir yetişkin gibi davranılması ve ailenin sorunlarını paylaşıyor olması, onda sorumluluk duygusunun gelişmesine yardımcı olacaktır.

Çocuğun hangi yaşta para biriktirmeyi öğrenebileceğine gelince! Okul öncesi dönemde çocuk, paranın ne olduğunu bilemez. Ancak 7 yaşlarından, itibaren çocuk, para kavramını anlamaya çalışır. Bu dönemde de kendisine harçlık verilebilir. Yalnız parasını gereksiz şeyler için harcamaması gerektiği kendisine öğretimelidir. 7 yaşından sonra da çocuk, para biriktirmenin ne olduğunu anlayabilecektir. Çok istediği bir oyuncağı alabilmek için para biriktirmeyi ya da paralarını bankaya yatırarak biriktirebileceğini öğrenebilir. 11 yaş üstü çocukların ise, kendi emekleri karşılığında para kazanmaya özendirilmeleri çocuğu olgunlaştırır. Örneğin yaz tatillerinde arkadaşlarıyla birlikte çeşitli el işleri yaparak (bilezik, kolye, resim v.s.) yakın çevresinde satışa sunarak bunu gerçekleştirebilir.

Para konusunda en çok merak edilen de, çocuğa ne kadar harçlık verilmesidir. Burada bir kaç noktaya dikkat etmek gerekir. Harçlık haftalık verilecekse, çocuğun haftalık ihtiyaçlarını karşılayabilmelidir. Ayrıca bazen de harçlığın biraz fazlası verilerek, çocuğa: ‘bak sana ihtiyacından fazlasını veriyorum, ama bunu da biriktirmen için yapıyorum’ denirse, çocuğu para biriktirmeye de teşvik etmiş oluruz. Çocuk belki de ilk zamanlar bunu beceremeyecektir. Ancak aklında, bunun biriktirilmek için verildiği düşüncesi olacağından, zamanla bunu başarabilecektir. Çocuğun eğitiminin her evresinde olduğu gibi, bu da biraz gayretle düzene girebilecektir.

Çocuklarınızla sorunsuz, mutlu bir hafta geçirmenizi dilerim.