Όπως είχαμε γράψει αποκλειστικά στην στήλη μας πριν λίγες εβδομάδες, το πόρισμα της πλειοψηφίας της διακομματικής επιτροπής για την Θράκη που συνεστήθη μετά από πρόταση του Πρωθυπουργού τον Ιούλιο του 2020, περιλαμβάνει αρκετά διάσπαρτα συμπεράσματα και προτάσεις που αφορούν τα θεσμικά ζητήματα της Μειονότητας.

Συμπυκνώσαμε αυτά τα συμπεράσματα σε δώδεκα επιμέρους κεφάλαια όπου γίνεται αναφορά στην Μειονότητα και χρίζουν περαιτέρω εμβάθυνσης και ανάλυσης.

Είναι φανερό, όμως, ότι η πλειοψηφία της διακομματικής επιτροπής επέλεξε να ετεροπροσδιορίσει για μια ακόμη φορά την Μειονότητα. Να αντιμετωπίσει τα θεσμικά της αιτήματα, που ανακυκλώνονται τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, υπό το πρίσμα εθνικών επιφυλάξεων και όχι στο πλαίσιο μιας φιλελεύθερης προσέγγισης που ξεδιαλύνει τις αναστολές του παρελθόντος.

Γίνεται, για παράδειγμα, αναφορά στον σεβασμό των αποφάσεων του ΕΔΔΑ για τους μειονοτικούς συλλόγους και το δικαίωμα του «συνεταιρίζεσθαι», όταν το πρόβλημα σήμερα ακριβώς για την Ελλάδα είναι η μη συμμόρφωση με αυτές τις αποφάσεις!

Γίνεται αναφορά στην μη εφαρμογή του ψηφισμένου νόμου για τα βακούφια, ενώ την ίδια στιγμή η προκήρυξη εκλογών για την ακηδεμόνευτη διοίκησή τους παραπέμπεται στο άγνωστο μέλλον. «Ως προς το σκέλος των βακουφικών επιτροπών στην ύπαιθρο, ο εν ισχύ νόμος κρίνεται αντικειμενικά μη εφαρμόσιμος, αφού δεν περιγράφει τον τρόπο διενέργειας εκλογών και δεν περιλαμβάνει σχετική εξουσιοδοτική διάταξη», αναφέρεται στο σχετικό πόρισμα.

Για την μειονοτική εκπαίδευση, υπάρχει μια ασαφής αναφορά στην ίδρυση μειονοτικών νηπιαγωγείων, γενικόλογη επίσης αναφορά στην βελτίωση των υποδομών και από εκεί και πέρα τίποτα. Σχεδόν τίποτα για την ακρίβεια, αφού επαναλαμβάνονται κοινοτυπίες για την επαγγελματική εκπαίδευση και την απασχόληση γυναικών της μειονότητας, την ίδια στιγμή που φαίνεται να μπαίνει στο παιχνίδι το Δ.Π.Θ. το οποίο ίσως να προορίζεται να αντικαταστήσει τα προγράμματα «Φραγκουδάκη-ΠΕΜ». Ανακοινώνεται, επίσης, η ίδρυση νέων δημόσιων σχολείων στον ορεινό όγκο με δέλεαρ την εισαγωγή της τουρκικής γλώσσας ως προαιρετικής!

Αναφορικά με τον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου διοίκησης των μειονοτικών σχολείων, οι μειονοτικοί δάσκαλοι, οι μαθητές και οι οικογένειές τους, βιώνουν καθημερινά τις αντίξοες συνθήκες κάτω από τις οποίες καλούνται να λειτουργήσουν μέσα στα μειονοτικά σχολεία, σε όσα από αυτά κατόρθωσαν να παραμείνουν ανοιχτά από την επιδημία των λουκέτων που ενέσκηψε τα τελευταία χρόνια.

Σε ό,τι αφορά τις θετικές διακρίσεις στην βάση ψηφισμένων νόμων που έγιναν τα προηγούμενα χρόνια, γίνεται ειδική αναφορά για τις προσλήψεις στο δημόσιο. Παραλείπεται να αναφερθεί, όμως, ο ακριβής αριθμός διορισμών μειονοτικών πολιτών με ποσόστωση μέσω ΑΣΕΠ που έλαβαν χώρα από την ψήφιση της συγκεκριμένης διάταξης, όπως και για την ποσόστωση 2% για την εισαγωγή στη σχολή δοκίμων και στη σχολή Αξιωματικών της Πυροσβεστικής από το 2016 και μετά.

Τέλος, για το θέμα της εκλογής Μουφτήδων το «Βήμα της Κυριακής» σε δημοσίευμα του αναφέρει όσα γράψαμε και εμείς σχετικά με τις πρόνοιες του πορίσματος της πλειοψηφίας γι’ αυτό το ζήτημα.

Πιο συγκεκριμένα, στο ρεπορτάζ που υπογράφει ο δημοσιογράφος Άγγελος Αθανασόπουλος, τονίζεται ότι «αναφορικά με τους μουφτήδες, το πόρισμα ομιλεί για την ανάγκη σύστασης ενός Εισηγητικού Συμβουλίου, με καθαρά γνωμοδοτικό χαρακτήρα» που ουσιαστικά θα προτείνει στον υπουργό Παιδείας τους ικανότερους υποψηφίους για ορισμό στις θέσεις των τριών μουφτήδων της Θράκης (Ξάνθης, Κομοτηνής και Διδυμοτείχου). Η ανάγκη εκσυγχρονισμού του νόμου 1920/1991 έχει αναδειχθεί εδώ και καιρό».

Σε άλλο σημείο του δημοσιεύματος του Βήματος της Κυριακής σημειώνεται ότι «η υπόθεση του ορισμού των μουφτήδων αποτελεί ένα ζήτημα τριβής μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας εδώ και πολλά χρόνια, ιδιαίτερα μετά το 1990. Η τουρκική πλευρά πιέζει για άμεση εκλογή τους και προσπαθεί να εξισώσει τον θεσμό αυτόν με εκείνο του Οικουμενικού Πατριαρχείου – επιδιώκουσα να εκμεταλλευθεί ορισμένες ρυθμίσεις της Συνθήκης των Αθηνών του 1913 περί Αρχιμουφτή. Την τελευταία δεκαετία, η ελληνική πολιτεία έχει εξετάσει βήματα προς την πλευρά της προσαρμογής της νομοθεσίας με σκοπό την ευρύτερη – με έμμεσα χαρακτηριστικά – συμμετοχή της μειονότητας στον ορισμό των μουφτήδων, λαμβάνοντας υπόψη όμως και τα προβλεπόμενα από το Ελληνικό Σύνταγμα (μη εκλογή), αλλά και όσα συμβαίνουν στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες».

Μένοντας στο ίδιο δημοσίευμα, γίνεται λόγος «για την ευρύτερη συμμετοχή των πιστών και για την πρόταση σύστασης ενός Εισηγητικού Συμβουλίου με καθαρά γνωμοδοτικό χαρακτήρα, του οποίου η σύνθεση πρέπει να ανταποκρίνεται στα δεδομένα του ευρωπαϊκού νομικού πολιτισμού και του Συντάγματος και να εξασφαλίζει την ευρύτερη δυνατή αποδοχή της μειονότητας. Πρέπει να προσδιοριστούν συγκεκριμένοι κανόνες και κριτήρια για τον καθορισμό της σύνθεσης των μελών του. Η συγκεκριμένη εξίσωση είναι δύσκολη και πολυπαραγοντική, όπως σημειώνουν στο «Βήμα» άριστα ενημερωμένες πηγές. Πέραν του γεγονότος ότι λογικά θα υπάρχουν εισηγητικές, γνωμοδοτικές επιτροπές για κάθε μουφτεία χωριστά (Ξάνθη, Κομοτηνή, Διδυμότειχο), κρίσιμο θα είναι και το ζήτημα της σύνθεσής τους. Η δε νομική προετοιμασία πρέπει να είναι στιβαρή», σημειώνεται χαρακτηριστικά.

Στην συνέχεια διαβάζουμε ότι, «τα τελευταία τρία χρόνια έχουν γίνει ουσιαστικές παρεμβάσεις στο ζήτημα των μουφτήδων. Αρχικά, ο νόμος 4511/2018 υπήρξε σημαντική μεταρρύθμιση ως προς το ζήτημα των δικαιοδοτικών δικαιωμάτων των μουφτήδων, με την προαιρετική εφαρμογή της Σαρίας να συνιστά ένα σημαντικό θεσμικό βήμα και πλέον, όπως σημειώνεται στο πόρισμα, οι υποθέσεις οικογενειακού και κληρονομικού δικαίου ρυθμίζονται από τις κοινές διατάξεις και τεκμήριο δικαιοδοσίας έχουν τα πολιτικά δικαστήρια.

Ακολούθησε το Προεδρικό Διάταγμα 52/2019 για τη «Σύσταση, οργάνωση και λειτουργία Διεύθυνσης υποθέσεων δικαιοδοσίας Μουφτή στις Μουφτείες της Θράκης», καθώς και η διάταξη του νόμου 4559/2018 που προβλέπει την αυτοδίκαια έξοδο από την υπηρεσία με τη συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας. Αυτό οδήγησε στον ορισμό Τοποτηρητών στις Μουφτείες Ξάνθης και Κομοτηνής όταν οι κάτοχοι των θέσεων συμπλήρωσαν το ηλικιακό αυτό όριο και αφού η προσφυγή τους στο Συμβούλιο της Επικρατείας απορρίφθηκε τον Ιανουάριο του 2019», καταλήγει το δημοσίευμα του Βήματος της Κυριακής.