Όσο θυμάμαι τον εαυτό μου στο δημόσιο ελληνικό σχολείο, το πρόγραμμα εμπεριείχε εκκλησιασμό κάθε δεύτερη Τετάρτη όταν ήμασταν στην πρωινή βάρδια. Από το δημοτικό μέχρι και το γυμνάσιο. Τα χρόνια περνούσαν, οι κυβερνήσεις άλλαζαν, όμως ποτέ κανείς από την διοίκηση δεν διανοήθηκε να βάλει χέρι στην αδιατάρακτη αυτή σχέση του δημόσιου σχολείου με την θρησκευτική διαπαιδαγώγηση των μαθητών. Ούτε, βεβαίως, ρωτούσαν ποτέ εμάς ή τους γονείς μας αν θέλαμε να πάμε στην εκκλησία. Ούτε μας έφερναν να υπογράψουμε κάποια δήλωση θρησκευτικών φρονημάτων. Στη σειρά τριάδες και στην εκκλησία κατευθείαν. Γνωρίζαμε ότι θα χάσουμε την πρώτη ώρα, μπορεί και τη δεύτερη, και αυτό μας χαροποιούσε ως μαθητές ιδιαίτερα. Υπήρχαν ασφαλώς οι κατά δήλωση τους Μάρτυρες του Ιεχωβά ή οι Μουσουλμάνοι συμμαθητές μας που είχαν το ελεύθερο να παραμείνουν στην τάξη κατά την διάρκεια του εκκλησιασμού. Αλίμονο..

Η γνωστή σχέση του ελληνικού κράτους με την διαχείριση του θρησκευτικού συναισθήματος των μαθητών, το μάθημα των θρησκευτικών ως κατηχητικό μάθημα, η είσοδος ιερωμένων στα σχολεία για την απόδοση νουθεσιών προς τους μαθητές στην διάρκεια του σχολικού έτους, η ύπαρξη ιερωμένων θεολόγων που δίδασκαν τα θρησκευτικά στα σχολεία με την ιδιότητα του καθηγητή ήταν και παραμένει σε μεγάλο βαθμό μια συνηθισμένη εικόνα του δημόσιου σχολείου που ασφαλώς δεν παραπέμπει σε λαϊκό κράτος με σαφή διακριτά όρια κράτους και εκκλησίας.

Το Ωρολόγιο Πρόγραμμα των Μειονοτικών Δημοτικών Σχολείων, από την άλλη, σε ό,τι αφορά την έναρξη και λήξη του, ακολουθούσε το αντίστοιχο πρόγραμμα των δημοσίων σχολείων, χωρίς την έκδοση ξεχωριστής υπουργικής απόφασης, με την παρέκκλιση για την ημέρα της Παρασκευής της άτυπης (εθιμικής) λήξης των μαθημάτων, κατά την ισχύ της χειμερινής ώρας στις 11:50΄π.μ. και κατά την ισχύ της θερινής ώρας στις 12:50΄μ.μ., με αντίστοιχη μείωση των ωρών διδασκαλίας, προκειμένου να διευκολύνονται δάσκαλοι και μαθητές να πηγαίνουν στο τέμενος για την καθιερωμένη προσευχή.

Αυτή η πρακτική ανετράπη πρόσφατα με αφορμή ένα ατύχημα μαθητή προερχομένου από την Περιφερειακή Ενότητα Ξάνθης, που έδωσε το έναυσμα στο υπουργείο Παιδείας και το τοπικό γραφείο μειονοτικής εκπαίδευσης, να αναιρέσουν αυτό που ίσχυε στα μειονοτικά σχολεία σχετικά με την προσευχή της Παρασκευής για δεκαετίες.

Όπως αναφέρεται, μάλιστα, σε απάντηση της υφυπουργού Παιδείας κ. Ζέτας Μακρή σε σχετική αναφορά που έγινε για το θέμα στην Βουλή, «τα τελευταία χρόνια όλες οι Διευθύνσεις Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης (Ξάνθης, Ροδόπης και Έβρου) εγκρίνουν προγράμματα μειονοτικών σχολείων με κανονική και σύμφωνη με το νομοθετικό πλαίσιο λήξη μαθημάτων (χωρίς καμία παρέκκλιση), με το θέμα της άτυπης εφαρμογής της πρόωρης αποχώρησης και ευθύνης να μετακυλίεται αποκλειστικά στις Διευθύνσεις των μειονοτικών σχολείων και τους εφημερεύοντες εκπαιδευτικούς».

Εδώ, υπάρχει μια εξαιρετικού ενδιαφέροντος παραδοχή από την ηγεσία του υπουργείου Παιδείας. Για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα παγίδευαν σε ένα νομοθετικό κενό τους διευθυντές των μειονοτικών σχολείων, αφού ενέκριναν μεν ωρολόγιο πρόγραμμα χωρίς παρεκκλίσεις, τους άφηναν όμως να λαμβάνουν μόνοι τους την ευθύνη για την πρόωρη λήξη των μαθημάτων τις Παρασκευές προκειμένου για την άσκηση των θρησκευτικών καθηκόντων των ιδίων αλλά και των μαθητών τους! Απίστευτα πράγματα.

Και τι ζήτησαν στην συνέχεια άραγε, για να αποσείσουν από πάνω τους τις ευθύνες τόσο το υπουργείο όσο και οι αρμόδιοι υπηρεσιακοί παράγοντες της εκπαίδευσης;

Να υπογράφουν οι δάσκαλοι και οι γονείς των μαθητών ότι αιτούνται πρόωρης αποχώρησης για να πάνε να προσευχηθούν στο τέμενος!

«Ευφυέστατη» όσο και αντισυνταγματική κίνηση, στ’ αλήθεια. Θα είχαμε δασκάλους και γονείς μαθητών που θα υπέγραφαν αίτηση για την διεκπεραίωση των θρησκευτικών τους καθηκόντων και οι υπόλοιποι θα παρέμεναν για μάθημα στο σχολείο…

Θα πρέπει να στρέψουμε σε αυτό το σημείο την προσοχή μας σε μια πρόσφατη απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, σύμφωνα με την οποία ο εκκλησιασμός των δημοσιών σχολείων και η πρωινή προσευχή θεωρήθηκαν ως συνταγματικές πράξεις.

Πιο συγκεκριμένα, μετά από προσφυγή πολιτών κατά του υπ. αριθμ. 79/2017 Προεδρικού Διατάγματος «η Ολομέλεια (πρόεδρος ο Αθανάσιος Ράντος και εισηγήτρια η σύμβουλος Επικρατείας Παρασκευή Μπραίμη), με την υπ΄ αριθμ. 942/2020 απόφασή της, έκρινε ότι «η προσευχή και ο εκκλησιασμός στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής διαδικασίας συνιστούν, όπως και η διδασκαλία του μαθήματος των Θρησκευτικών, αναγκαία μέσα, με τα οποία υπηρετείται ο συνταγματικός σκοπός της αναπτύξεως της θρησκευτικής συνείδησης των Ελλήνων κατ' άρθρο 16 παράγραφος 2 του Συντάγματος» με τη διευκρίνηση ότι αφορά αποκλειστικά τους μαθητές που ασπάζονται το Ορθόδοξο Χριστιανικό δόγμα και όχι στους ετερόδοξους, αλλόθρησκους ή άθεους μαθητές.

Οι τελευταίοι, σύμφωνα με την απόφαση του ΣτΕ «απολαμβάνουν το δικαίωμα της θρησκευτικής ελευθερίας, η οποία κατοχυρώνεται στο άρθρο 13 παράγραφος 1 του Συντάγματος» και «έχουν ευθέως βάσει της συνταγματικής αυτής διατάξεως, δικαίωμα απαλλαγής από την προσευχή και τον εκκλησιασμό, χωρίς καμία δυσμενή συνέπεια, εφ' όσον οι γονείς τους υποβάλουν δήλωση ότι δεν επιθυμούν, για λόγους θρησκευτικής συνείδησης, να συμμετέχουν τα τέκνα τους στην προσευχή και τον εκκλησιασμό».

Είναι προφανές ότι κατ’ αναλογία όσων ισχύουν στα δημόσια σχολεία, στα μειονοτικά σχολεία της Θράκης όπου φοιτούν μουσουλμάνοι κατά τεκμήριο μαθητές, θα όφειλε η Πολιτεία να διευκολύνει με συγκεκριμένη και ρητή νομοθετική πρόβλεψη την πρόσβαση των μαθητών αυτών στην τέλεση των θρησκευτικών τους καθηκόντων, χωρίς να επιζητείται από τους ίδιους ή τους γονείς τους υποβολή αιτήματος για την λήψη ειδικής άδειας προς τούτο.

Αντιθέτως, θα ήταν νοητή, η υποβολή αιτήματος εξαίρεσης από την προσευχή της Παρασκευής για εκείνους τους γονείς ή τους μαθητές που θα αισθανόταν την ανάγκη να απέχουν από μία τέτοια διαδικασία. Σε καμία περίπτωση, όμως, υποβολή θετικού αιτήματος συμμετοχής στην προσευχή.

Όπως αναπτύσσουν συνταγματικά το δικαίωμα στην θρησκευτική συνείδηση οι ορθόδοξοι μαθητές των δημοσιών σχολείων του ελληνικού κράτους, κατά την ίδια λογική οφείλουν να αναπτύσσουν την θρησκευτική τους συνείδηση και οι μουσουλμάνοι μαθητές των μειονοτικών σχολειών της Θράκης, που είναι Έλληνες πολίτες και η Πολιτεία οφείλει να τους παρέχει κάθε νόμιμη δυνατότητα για την τόνωση της θρησκευτικής τους συνείδησης.

Όλα τα υπόλοιπα φαλκιδεύουν την θρησκευτική ελευθερία των μουσουλμάνων μαθητών στην Θράκη και τραυματίζουν την εικόνα της χώρας στην διεθνή κοινότητα.