Βαρύτερο απ’ ό,τι αναµενόταν και σίγουρα µακριά από τις προσδοκίες που είχε καλλιεργήσει το τελευταίο διάστηµα η κυβέρνηση αποδεικνύεται το πακέτο µέτρων για τους αγρότες που φέρνει µαζί του το τρίτο µνηµόνιο, µε τους επαγγελματίες του χώρου να υποχρεώνονται από φέτος κιόλας σε πρόσθετη καταβολή φόρου λόγω της αύξησης του συντελεστή προκαταβολής από το 27,5% στο 55%.

Όπως προκύπτει από το νομοσχέδιο που ψηφίστηκε από τη Βουλή, ο επιπλέον φόρος θα καταβληθεί είτε µε την υποβολή της δήλωσης (αν αυτό δεν έχει γίνει), είτε µε συµπληρωµατικό εκκαθαριστικό που θα σταλεί από την εφορία. Αυτό, όμως, δεν είναι το μοναδικό βάρος που θα κληθεί να επωμισθεί ο αγροτικός κόσμος.

H συμφωνία µε τους δανειστές προβλέπει επίσης το διπλασιασμό του φόρου από το 13% στο 26% µε ένα ενδιάμεσο σκαλοπάτι το 20% (για τα αγροτικά εισοδήματα που θα αποκτηθούν το 2015).

Νέα εκκαθαριστικά για το 2014

Τα πρώτα μηνύματα για τον αγροτικό κόσμο έρχονται εντός των επομένων ημερών µε τα εκκαθαριστικά του φόρου για το 2014. Ο συντελεστής προκαταβολής που είχε μειωθεί στο 27,5% µε τις ρυθμίσεις Βαλαβάνη που είχαν ψηφιστεί το Μάιο, διπλασιάζεται τώρα στο 55% και, μάλιστα, το μέτρο ισχύει αναδρομικά για τα εισοδήματα του 2014. Αυτό σημαίνει ότι όσοι αγρότες έχουν ήδη υποβάλει τις φετινές δηλώσεις κι έχουν λάβει τα εκκαθαριστικά θα παραλάβουν νέα τροποποιημένα µε τα οποία θα καλούνται να πληρώσουν επιπλέον προκαταβολή φόρου εισοδήματος έναντι του επομένου έτους!

Όσοι δεν έχουν υποβάλει τις δηλώσεις θα λάβουν άπαξ τα εκκαθαριστικά µε προκαταβολή 55% αντί 27,5%.

Όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση, «για όσους αποκτούν εισόδημα από ατομική αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα επαναφέρεται το προς βεβαίωση ποσό φόρου στο 55% του φόρου που προκύπτει από επιχειρηματική δραστηριότητα, για τα εισοδήματα που αποκτώνται στο φορολογικό έτος 2014».

Στο 26% ο συντελεστής της φορολόγησης αγροτών με ενδιάμεσο βήμα στο 20%

Επιπλέον, στο δεύτερο «πακέτο» των προαπαιτουμένων που θα έρθουν µε νέο νομοσχέδιο στη Βουλή τον Οκτώβριο θα συµπεριλαµβάνεται η αύξηση του συντελεστή φορολόγησης των αγροτών αρχικά στο 20% από το 2016, και, εν συνεχεία, στο 26% από το 2017.

Η δέσμευση αναφέρεται στο κείμενο µε τίτλο «Συμφωνία ∆ηµοσιονοµικών Στόχων και ∆ιαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων» που περιλαμβάνεται ως παράρτημα στο νομοσχέδιο που ψηφίστηκε την Πέμπτη και αποτελεί ουσιαστικά τον «οδικό χάρτη» του νέου τριετούς µνηµονίου. Εκεί γίνεται λόγος για «κατάργηση της προτιµησιακής φορολογικής μεταχείρισης των αγροτών» για την οποία, είχε δεσμευθεί η κυβέρνηση στο πλαίσιο της συμφωνίας των Βρυξελλών απέναντι στους πιστωτές.

Πρακτικά, τα εισοδήματα του 2015 που θα δηλωθούν τον ερχόμενο χρόνο θα φορολογηθούν µε 20% -αντί για 13% που ισχύει σήμερα- ενώ τα εισοδήματα του 2016 που θα αποτυπωθούν στις δηλώσεις του 2017 θα φορολογηθούν µε 26%.

Σημειώνεται ότι αυτός είναι και ο συντελεστής που θα ισχύει εφεξής για τα αγροτικά εισοδήματα- µε την προϋπόθεση ότι τα μέτρα θα αποδειχθούν επαρκή για τους δηµοσιονοµικούς στόχους. Στην αντίθετη περίπτωση υπάρχει δέσμευση να ληφθούν, εφόσον κριθούν αναγκαία, περαιτέρω μέτρα τον Οκτώβριο του 2016 στα οποία θα περιλαμβάνεται, μεταξύ άλλων και η «προγραµµατισµένη µεταρρύθµιση του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων».

Μίνιμουμ 50% γεωργικό εισόδημα για ενεργό αγρότη

Περιθώριο λίγων εβδομάδων έχουν στην κυβέρνηση και στο αρμόδιο υπουργείο προκειμένου να καταλήξουν στον νέο, αυστηρότερο -όπως έχει προαναγγελθεί- ορισμό του «κατά κύριο επάγγελμα αγρότη» στο πλαίσιο της συμφωνίας µε τους δανειστές.

Οι λεπτομέρειες θα αποσαφηνιστούν στο δεύτερο «πακέτο» των προαπαιτουμένων του Οκτωβρίου, µαζί µε τις ρυθμίσεις για τους συντελεστές φορολόγησης του αγροτικού εισοδήματος.

Όπως δήλωσε ο αναπληρωτής υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Βαγγέλης Αποστόλου σε τηλεοπτική του συνέντευξη, οι δανειστές ζητούν, προκειμένου κάποιος να φέρει την ιδιότητα του «επαγγελματία αγρότη», το ποσοστό του συνολικού εισοδήματος που προέρχεται από αγροτικές δραστηριότητες να ανέβει από το 30% τουλάχιστον στο 50%. Σύμφωνα µε πληροφορίες, αντίστοιχη απαίτηση υπάρχει και για το χρόνο απασχόλησης. Ο ίδιος είπε ότι θα γίνει προσπάθεια ως αντάλλαγμα για τις αυξήσεις στα όρια αυτά να υπάρξει ευνοϊκή φορολογική µεταχείριση.

Σε γενικές γραµµές πάντως ο υπουργός δεν ήταν ιδιαίτερα διαφωτιστικός ως προς το τι θα περιλαμβάνει ο νέος ορισμός ούτε για τα οφέλη που θα τον συνοδεύουν.
Επιπλέον αδιευκρίνιστο παραμένει αν θα υπάρξει τελικά ειδική φορολογική αντιμετώπιση για τους νέους αγρότες, κάτι στο οποίο είχε αναφερθεί ο Αλέξης Τσίπρας στην πρόσφατη επίσκεψή του στο υπουργείο.

Στο μισό πριν καταργηθεί εντελώς το αγροτικό πετρέλαιο

Σημαντική επιβάρυνση στο κόστος παραγωγής των εκμεταλλεύσεων φέρνει η µείωση αρχικά στο μισό από το φετινό Οκτώβριο και εν συνεχεία η πλήρης κατάργηση, ένα χρόνο μετά, της επιδότησης του αγροτικού πετρελαίου που ψηφίστηκε την περασμένη Πέμπτη από τη Βουλή. Το μέτρο προβλέπει την αύξηση σε δύο δόσεις του συντελεστή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης του αγροτικού πετρελαίου από τα 66 ευρώ/ χιλιόλιτρο που είναι σήμερα, αρχικά στα 200 ευρώ/χιλιόλιτρο από την 1η Οκτωβρίου 2015 και στα 330 ευρώ/ χιλιόλιτρο (δηλαδή όσο είναι και για τους υπόλοιπους ιδιώτες κι επαγγελματίες) από την 1η Οκτωβρίου 2016.
Με την πλήρη εξομοίωση που επέρχεται την 1η Ιανουαρίου 2016 καταργείται πλήρως η επιδότηση του αγροτικού πετρελαίου.

Για τις αγορές πετρελαίου που θα πραγματοποιήσουν μετά την 1η Οκτωβρίου 2015 οι παραγωγοί θα λάβουν το 2016 επιστροφή µειωµένη κατά 50%, αφού αυτή θα υπολογισθεί µε βάση το νέο Ειδικό Φορολογικό Καθεστώς που θα ισχύει από την παραπάνω ηµεροµηνία.

Αυξήσεις από τον Οκτώβριο στις εισφορές του ΟΓΑ

Σταδιακά και σε βάθος τριετίας θα επιχειρήσει η κυβέρνηση να εφαρμόσει τις αλλαγές στο ασφαλιστικό οι οποίες προκύπτουν από το δεύτερο «κύμα» προαπαιτουμένων που έρχονται τον Οκτώβριο στη Βουλή και φέρνουν τους αγρότες αντιμέτωπους με αύξηση, έως και τριπλασιασμό των εισφορών που καταβάλουν στον ΟΓΑ.

Το μέτρο προκύπτει από την κυβερνητική δέσμευση να καταργηθούν σταδιακά όλες οι χρηματοδοτούμενες από το κράτος ασφαλιστικές εξαιρέσεις - κάτι που για τον ΟΓΑ σημαίνει απώλεια σχεδόν του 85% των εσόδων του- και να εναρμονιστούν οι εισφορές σε όλα τα ασφαλιστικά ταμεία με ό,τι ισχύει στο ΙΚΑ.

Αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι οι κατώτερες εισφορές στον ΟΓΑ σήμερα είναι στα 64 ευρώ σε μηνιαία βάση ενώ στο ΙΚΑ ξεκινούν από 93 ευρώ (ατομικές) και φτάνουν μέχρι και τα 180 ευρώ.

Επιπλέον, στο μνημόνιο υπάρχει πρόβλεψη ακόμα και για δημοσιοποίηση του καταλόγου των οφειλετών για χρέη από ασφαλιστικές εισφορές και φόρου που εκκρεμούν περισσότερο από τρεις μήνες. Κάτι που σημαίνει ότι οι κακοπληρωτές απειλούνται με.. δημόσια διαπόμπευση.