«Η Ελλάδα και η Τουρκία είναι θύματα της μεταναστευτικής- προσφυγικής κρίσης που έχει δραματικά αποτελέσματα από τα μέσα του 2015 και μετά λόγω του εμφυλίου πολέμου στη Συρία, των μαχών στο Ιράκ, αλλά και της επιδείνωσης της κατάστασης στο Αφγανιστάν. Υπάρχει όμως καλή συνεργασία και περιθώρια βελτίωσης που οι δύο χώρες προσπαθούν να εκμεταλλευθούν».
Αυτό το μήνυμα έστειλε ο πρέσβης της Τουρκίας στην Αθήνα Κερίμ Ουράς σε ενημερωτική συνάντηση που είχε την Τετάρτη 23 Δεκεμβρίου με δημοσιογράφους στην πρεσβευτική οικία. Είναι δε σαφές ότι οι δύο πρωτεύουσες είναι αποφασισμένες να προχωρήσουν σε αυτή την κατεύθυνση ακόμη κι αν, όπως είπε, ο κ. Ουράς, «προωθημένες ιδέες όπως πχ οι κοινές περιπολίες δεν προχώρησαν». Κατά την άποψή του, «η ελληνική κυβέρνηση δεν ήταν θετική σε αυτή την πρόταση».

Θα υπάρξουν όμως άλλες εξελίξεις. Κατ' αρχήν, το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας (που σύμφωνα με πληροφορίες θα έχει ευρεία οικονομική ατζέντα) αναμένεται να πραγματοποιηθεί στην Τουρκία εντός της πρώτης εβδομάδας του Φεβρουαρίου. Αυτό συμφωνήθηκε στην πρόσφατη συνάντηση του Αλέξη Τσίπρα με τον Αχμέτ Νταβούτογλου στις Βρυξέλλες.

Θα προηγηθεί επίσκεψη του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου στην Αθήνα εντός του Ιανουαρίου, καθώς και γύρος πολιτικών διαβουλεύσεων μεταξύ των Γενικών Γραμματέων των υπουργείων Εξωτερικών. Όλα αυτά δείχνουν μία κινητικότητα, που εκκίνησε με την πραγματοποίηση του 59ου γύρου διερευνητικών επαφών την Τετάρτη 23 Δεκεμβρίου.

Η συνεργασία με την ΕΕ αναδεικνύεται όμως σε μείζον θέμα. Η Τουρκία δίνει μεγάλη σημασία στην οικονομική βοήθεια των 3 δις. ευρώ που συμφωνήθηκε στην τελευταία Σύνοδο των δύο πλευρών. Να σημειωθεί ότι προγραμματίζεται και δεύτερη Σύνοδος Κορυφής Ε.Ε.-Τουρκίας, πιθανότατα πριν από τη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 18-19 Φεβρουαρίου. Πολύ σημαντικό θέμα για την Τουρκία είναι η απελευθέρωση της χορήγησης θεωρήσεων για τους πολίτες της. Η Άγκυρα είναι διατεθειμένη να επανεξετάσει το δικό της καθεστώς χορήγησης βίζας με γειτονικές χώρες. Ωστόσο, δεν θέλει να επαναφέρει τις θεωρήσεις με αυτά τα κράτη διότι έχει σημαντικά οικονομικά οφέλη.

Ο κ. Ουράς αναγνώρισε ότι το Πρωτόκολλο Επανεισδοχής με την Ελλάδα δεν λειτουργεί καθόλου. Η Ελλάδα κατέθεσε το 2015 σχεδόν 11.000 αιτήσεις για επιστροφές. Η Τουρκία ενέκρινε να εξετάσει 4.000, αλλά επέστρεψαν στις χώρες τους μόλις 8 άτομα. Εξέφρασε την ελπίδα ότι το Πρωτόκολλο ΕΕ - Τουρκίας που συζητείται μπορεί να λύσει αυτά τα προβλήματα.

Σε ό,τι αφορά δε στις ιδέες της Κομισιόν για απευθείας επανεγκατάσταση προσφύγων από την Τουρκία σε ευρωπαϊκές χώρες, η Άγκυρα δεν είναι αντίθετη, αρκεί οι Ευρωπαίοι να μην ακολουθήσουν επιλεκτική τακτική (cherry-picking). Σύμφωνα με όσα είπε ο κ. Ουράς, η Τουρκία ίσως να ήταν διατεθειμένη να εξετάσει και δημιουργία hotspots στο έδαφός της. Αυτά όμως δεν πρέπει να είναι ανοιχτές φυλακές (open air prisons). Κι επιπλέον σημείωσε ότι οι «Ευρωπαίοι δεν είναι διατεθειμένοι να μοιραστούν ευαίσθητα δεδομένα».

Ο κ. Τούρκος Πρέσβης στην Αθήνα, έδωσε μεγάλη έμφαση στην προσπάθεια που έχει καταβάλει η Τουρκία να διαχειριστεί την προσφυγική κρίση στο έδαφός της, αλλά και να καταπολεμήσει τα δίκτυα λαθρεμπόρων και να περιορίσει τις ροές τόσο στην ξηρά όσο και στη θάλασσα. Επιπλέον, υπογράμμισε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση «πρέπει να βοηθήσει την Τουρκία να καλύψει τα κενά που υπάρχουν σε δύο βασικούς τομείς: στην εκπαίδευση και στην είσοδο μεταναστών στην τουρκική αγορά εργασίας».

Ο κ. Ουράς τόνισε ότι στην Τουρκία βρίσκονται περίπου 2,5 εκατομμύρια μετανάστες/πρόσφυγες. Το κόστος για την τουρκική οικονομία προσεγγίζει τα 9 δις. δολάρια. Όπως είπε, «υπάρχουν 25 στρατόπεδα προσφύγων στα οποία ζουν, καταγεγραμμένοι, περίπου 268.000 άνθρωποι. Εκτός αυτών βρίσκονται καταγεγραμμένοι στην Τουρκία άλλοι 2,3 εκατομμύρια άνθρωποι».
Κατά τον κ. Ουράς, η Τουρκία προσπαθεί να περιορίσει τις ροές παρανόμων μεταναστών προς την Ευρώπη.

Το 2015 συνελήφθησαν στην ξηρά περίπου 136.000 άτομα (μέχρι τον Οκτώβριο), εκ των οποίων οι 68.000 προέρχονταν από τη Συρία. Το πρόβλημα στη θάλασσα είναι σαφώς πιο δύσκολο όπως αναγνώρισε. Πρόσθεσε όμως ότι δεν μπορεί να απαγορευθεί σε κάποιον να φθάσει στα παράλια. Σε ό,τι δε αφορά στη θάλασσα, μέχρι τον Ιούνιο είχαν συλληφθεί περίπου 86.000. Προσπάθειες καταβάλλονται και στο επίπεδο των λαθροδιακινητών, έχοντας συλλάβει περίπου 3.800 άτομα, κατέληξε ο κ. Κερίμ Ουράς στην ενημέρωσή του προς τους Έλληνες δημοσιογράφους.