H θριαμβευτική εκλογή του Σαντίκ Καν στη δημαρχία του Λονδίνου και η ανακοίνωση της δημοφιλούς μουσουλμάνας πολιτικού Ραμά Γιαντ ότι θα διεκδικήσει την προεδρία της Γαλλίας δείχνουν ότι οι αξίες του Ισλάμ και της Ευρώπης μπορούν να συνυπάρχουν δημιουργικά

Και οι δύο δικηγόροι, και οι δύο - συμπτωματικά - παιδιά οδηγών λεωφορείων, μουσουλμάνων μεταναστών.

«Όλοι μας έχουμε πολλαπλές ταυτότητες: εγώ είμαι Λονδρέζος, είμαι Βρετανός, είμαι Άγγλος, είμαι ασιάτης πακιστανικής καταγωγής, είμαι πατέρας, σύζυγος, είμαι ένας μακρόθυμος οπαδός της Λίβερπουλ, είμαι Εργατικός και είμαι και μουσουλμάνος» δηλώνει ο νεοεκλεγείς δήμαρχος του Λονδίνου Σαντίκ Καν, που ανέλαβε τα καθήκοντά του τη Δευτέρα. Δυστυχώς, την ίδια άνεση που έχει με τις πολλαπλές του ταυτότητες ο 45χρονος Καν δεν την έχει αρκετά σημαντικό μέρος του κοινού. Δημοσκόπηση που πραγματοποιήθηκε πριν από τις δημοτικές εκλογές έδειξε ότι σχεδόν ο ένας στους τρεις Λονδρέζους θα αισθανόταν «άβολα» με μουσουλμάνο δήμαρχο.

Άλλο παράδειγμα: όταν ο Καν ορίστηκε υπουργός Μεταφορών στην κυβέρνηση του Γκόρντον Μπράουν το 2008 (ήταν ο πρώτος μουσουλμάνος που συμμετείχε στο Υπουργικό Συμβούλιο), «το παλάτι μού τηλεφώνησε και με ρώτησε "Σε τι είδους Βίβλο θέλετε να ορκιστείτε;" Όταν απάντησα στο Κοράνι, μου είπαν "Δεν έχουμε κανένα". Γι' αυτό πήγα εγώ ένα δικό μου».

Ο Καν ανατράφηκε σαν μουσουλμάνος και δεν έκρυψε ποτέ τη σημασία που έχει η πίστη του γι' αυτόν. Στην εναρκτήρια ομιλία του ως βουλευτής των Εργατικών το 2005 αναφέρθηκε στον πατέρα του, που του δίδασκε τις ρήσεις του Μωάμεθ, ιδίως εκείνη που λέει πως «αν κάποιος βλέπει κάτι λανθασμένο, έχει την υποχρέωση να προσπαθήσει να το αλλάξει» - αυτό άλλωστε τον ώθησε να γίνει πολιτικός. Είναι ο πρώτος μουσουλμάνος που εξελέγη σε τόσο υψηλό αξίωμα στη Δύση (τις εξουσίες του δημάρχου του Λονδίνου που χειρίζεται έναν προϋπολογισμό 16 δισ. λιρών - 20,2 δισ. ευρώ - τις ξεπερνάει μόνο ο πρόεδρος της Γαλλίας), αλλά δεν είναι ο μοναδικός.

Το Ρότερνταμ στην Ολλανδία έχει μουσουλμάνο δήμαρχο από το 2009. Ο Μαροκινός Αχμέντ Αμπουταλέμπ, 47 ετών και πρώην δημοσιογράφος, είναι γιος μουσουλμάνου ιεροκήρυκα και η εκλογή του θεωρήθηκε απόδειξη της επιτυχημένης ένταξης των μεταναστών που αποτελούν το ένα από τα 16 εκατομμύρια των Ολλανδών - όχι όμως και τον έναν στους 16 αξιωματούχος.

Στη Βρετανία, στην κυβέρνηση του Συντηρητικού Ντείβιντ Κάμερον, υπουργός Επιχειρηματικότητας είναι ο πακιστανικής καταγωγής Σατζίντ Τζαβίντ.

«Είναι αλήθεια ότι η συχνότητα και η σπουδαιότητα των μουσουλμάνων πολιτικών αυξάνει στην Ευρώπη, αλλά η Βρετανία ηγείται αυτής της τάσης. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Βρετανία εκλέγει πολιτικούς από μειονότητες ήδη από τη δεκαετία του 1970. Σήμερα υπάρχουν δέκα μέλη στο Κοινοβούλιο, πακιστανικής καταγωγής, όπως ο Καν. Επομένως, αυτό αποδεικνύει ότι τουλάχιστον στη Βρετανία μπορείς να είσαι μουσουλμάνος και να έχεις μια επιτυχημένη πολιτική καριέρα» σχολιάζει στο «Βήμα» ο Τίμοθι Πις, λέκτορας Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Στέρλινγκ και συγγραφέας του βιβλίου «Muslims and Political Participation in Britain» («Μουσουλμάνοι και πολιτική συμμετοχή στη Βρετανία», εκδ. Routledge, 2015).

Ο Καν βγήκε δυναμικά στα κοινά μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις στο Λονδίνο το 2005.
«Η πλειοψηφία του βρετανικού κοινού πιστεύει ότι ο ρυθμός και η κλίμακα της μετανάστευσης, απ' όλες τις γωνιές του κόσμου, περιλαμβανομένης της ΕΕ, είναι υπερβολικά μεγάλοι και πρέπει να ελεγχθούν -, αλλά η πλειοψηφία δεν είναι κατά της μετανάστευσης ούτε κατά των μεταναστών» αναφέρει στο «Βήμα» ο Ταρίκ Μοντούντ, καθηγητής Κοινωνιολογίας και Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ. «Ομοίως, η πλειοψηφία επιδεικνύει επίσης καχυποψία και φόβο προς τον ισλαμιστικό εξτρεμισμό αλλά η πλειοψηφία δεν είναι κατά των μουσουλμάνων ούτε κατά της πολυπολιτισμικότητας» προσθέτει.

Ωστόσο, όταν ο Καν ήταν μικρός, βίωσε έντονα τον ρατσισμό και έμαθε μποξ για να μπορεί να αμύνεται. Ρατσισμό, περισσότερο λεκτικό, βιώνει σήμερα η Ραμά Γιαντ ως μαύρη, γυναίκα και μουσουλμάνα. Η εκλογή του Καν όμως στη δημαρχία του Λονδίνου με 56,8%, σε πείσμα των κεκαλυμμένων ρατσιστικών επιθέσεων του Συντηρητικού αντιπάλου του, Ζακ Γκόλντσμιθ, δείχνει ότι ο ρατσισμός έχει τα όριά του στη σημερινή Ευρώπη.
Το Λονδίνο είναι μια εξαιρετικά πολυπολιτισμική πόλη και υπάρχουν πολλοί μουσουλμάνοι στην τοπική κυβέρνηση. Ο Καν επίσης ήταν γνωστός πολιτικός και στο παρελθόν είχε διατελέσει υπουργός στη βρετανική κυβέρνηση. Επομένως, δεν πρέπει να μας προκαλεί έκπληξη η νίκη του, όμως είναι σημαντική. Αποτελεί ξεκάθαρα μια ένδειξη ότι στις ευρωπαϊκές κοινωνίες έχει γίνει πιο εύκολη η αποδοχή της εθνικής, θρησκευτικής και κοινωνικοοικονομικής ποικιλομορφίας» καταλήγει ο δρ Πις.

Στην Ελλάδα, ο Σύριος γιατρός Ναμπίλ-Ιωσήφ Μοράντ, από τη Χομς, είναι δήμαρχος Ανδραβίδας Κυλλήνης – στον ίδιο δήμο που ανήκει η Μανωλάδα, όπου πριν από μερικά χρόνια οι μετανάστες που καλλιεργούσαν τις φράουλες δέχτηκαν πυροβολισμούς από το αφεντικό τους όταν διεκδίκησαν τα δικαιώματά τους. Δεν είναι όμως αυτή η μοναδική αντίφαση. Ο κ. Μοράντ, που ζει 27 χρόνια στην Ελλάδα και φιλοξενεί σήμερα 331 πρόσφυγες στον δήμο του, είχε δηλώσει πρόσφατα: «Βασική προϋπόθεση είναι ότι θα δεχτούμε Σύριους πρόσφυγες πολέμου και όχι μετανάστες. Είναι άλλο το ένα και άλλο το άλλο».

Όλα τα παραπάνω από ρεπορτάζ των δημοσιογράφων Τάνιας Μποζανίνου και Ειρήνης Ψυχάρη στο Βήμα της Κυριακής.