Λιγότερους και «γηραιότερους» εργαζόμενους και περισσότερους αλλά φτωχότερους συνταξιούχους φέρνουν, από το 2020 και μετά, η επιταχυνόμενη γήρανση του πληθυσμού και η αύξηση του δείκτη εξάρτησης (αναλογία ατόμων άνω των 65 ετών σε σχέση με τον παραγωγικό πληθυσμό ηλικίας 14 - 65 ετών) ανοίγοντας το δρόμο για νέες... ανατροπές στο Ασφαλιστικό και στις συντάξεις.

Η σταδιακή αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης έως τα 67 (όπως ισχύει από πέρυσι το καλοκαίρι με μόνη εξαίρεση τα 62 για όσους θα έχουν 40 χρόνια), η απονομή χαμηλότερων συντάξεων στους συνταξιούχους (με ή χωρίς προσωπική διαφορά για τους «παλαιούς») και η αύξηση των εισφορών που προβλέπει ο νόμος Κατρούγκαλου, θεωρείται αμφίβολο ότι θα αντέξουν για... πολύ στην πολλαπλή πίεση την οποία θα δεχθεί το ήδη αποδυναμωμένο δημόσιο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης από τη συνεχιζόμενη ύφεση, την εκτίναξη και διατήρηση της ανεργίας σε ιστορικά υψηλά (και δύσκολα αναστρέψιμα) επίπεδα, τις αλλαγές στην αγορά εργασίας και στους μισθούς (με επιπτώσεις στα μειωμένα και από την εισφοροδιαφυγή έσοδα των Ταμείων) αλλά και από την αναμενόμενη μαζική έξοδο στη σύνταξη, περί το 2023, των γεννημένων έως της αρχές της δεκαετίας του '60.

Οι εκθέσεις του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ, οι αναλογιστικές προβολές του νέου Ασφαλιστικού καθώς και η πρόσφατη μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη γήρανση του πληθυσμού στέλνουν το ίδιο «σήμα κινδύνου»: Η δημογραφική βόμβα θα αρχίσει να «σκάει» από το 2020 και μετά σπάζοντας, οριστικά, την αλληλεγγύη των γενεών στην οποία βασίστηκε στο παρελθόν το Ασφαλιστικό. Με βάση τις προβλέψεις:

Ο πληθυσμός της Ελλάδας, από 11 εκατ. το 2013, λόγω χαμηλού ποσοστού γονιμότητας και χωρίς να μπορεί να εκτιμηθούν οι επιπτώσεις του μεταναστευτικού, προβλέπεται ότι θα μειωθεί έως το 2060 κατά 2,4 εκατ. άτομα, φτάνοντας τα 8,6 εκατ άτομα.

Το παραγωγικό εργατικό δυναμικό της χώρας (ηλικίες 15 έως 64 ετών) θα μειωθεί από τα 7.190.000 άτομα το 2013, σε 6.818.000 άτομα το 2020, σε 6.233.000 άτομα το 2030, σε 5.460.000 άτομα το 2040 και στα 4.639.000 άτομα το 2060 (συνολικά • 2.551.000 άτομα μεταξύ 2013 - 2060).

Το ποσοστό των ατόμων ηλικίας πάνω από 55 ετών, στην αγορά εργασίας θα αυξάνεται κάθε χρόνο. Από 42,4% που ήταν το 2013, θα φτάσει το 2020 στο 59,4%, το 2025 στο 66,4%, το 2030 στο 69,4%, το 2040 στο 74,5% και το 2060 στο 78% με πολύπλευρες παρενέργειες, λόγω έλλειψης μέτρων ενεργούς γήρανσης», στην παραγωγικότητα και στην απασχολησιμότητα των μεγαλύτερων σε ηλικία.

Ο δείκτης εξάρτησης (άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών ως ποσοστό του πληθυσμού ηλικία 15 - 64 ετών) από 31% που ήταν το 2013 θα αυξηθεί στο 38% το 2025, στο 54% το 2040 και στο 64% το 2050, δημιουργώντας, σε συνδυασμό με το βάρος του δημόσιου χρέους, μεγάλο πρόβλημα χρηματοδότησης για τις συντάξεις και τις άλλες παροχές (υγείας, πρόνοιας).

Η μέση ηλικία συνταξιοδότησης θα φτάσει στα 67,5 για τους άνδρες και στα 67,1 για τις γυναίκες (δηλαδή κάποιοι θα «βγαίνουν» ακόμη και στα 70) με χαμηλότερα ποσοστά αναπλήρωσης του «μισθού», ελλείψει δημοσιονομικών πόρων και αποθεμάτων. Στο μεταξύ, το προσδόκιμο ζωής μετά τα 65 θα έχει αυξηθεί κατά 4,7 έτη για τους άνδρες (από +18 χρόνια, στα +22,7) και κατά 4,6 έτη για τις γυναίκες (από +20,8 έτη μετά τα 65 στα 25,4 έτη) αυξάνοντας σε ποσοστό έως και 27% τις δαπάνες για τις πληρωμές συντάξεων.

Συνεπώς αν δεν αλλάξει κάτι δραματικά στην Ελλάδα, αν δεν γίνει κάποιο θαύμα, τα επόμενα 30 χρόνια θα ζούμε περισσότερο, θα γεννάμε λιγότερο και θα αμειβόμαστε πολύ χαμηλότερα από την σημερινή εποχή. Μια ιδανική συνταγή, όχι απλά μιας οικονομικής αλλά μιας βέβαιης κοινωνικής χρεοκοπίας.