Οι διακομματικές, οι εξεταστικές και οι προανακριτικές επιτροπές, όπως ίσχυσαν στην Ελλάδα μετά το 1974 στο πλαίσιο της λειτουργίας του κοινοβουλίου και των δημοκρατικών θεσμών, δεν άφησαν καλό όνομα στην ιστορία του πολιτεύματος. Συνδέθηκαν τις περισσότερες φορές με μικροκομματικούς υπολογισμούς και με τις ανάγκες της εκάστοτε κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας που ήθελε να εγκλωβίσει την εκάστοτε αντιπολίτευση με την απειλή της ποινικοποίησης της πολιτικής ζωής.

Κορυφαίο παράδειγμα η περίπτωση του καλοκαιριού του 1989 με την υπόθεση του σκανδάλου Κοσκωτά, όταν παραπέμφθηκε στο ανώτατο ειδικό δικαστήριο ο Ανδρέας Παπανδρέου που είχε διατελέσει πρωθυπουργός καθ όλη την διάρκεια της δεκαετίας του 80. Από τότε βέβαια συστάθηκαν από την ελληνική Βουλή δεκάδες εξεταστικές επιτροπές, κάποιες από τις οποίες εξελίχθηκαν σε προανακριτικές, χωρίς όμως να συμβάλλουν σχεδόν σε τίποτα στην αναζήτηση της αλήθειας για τα σκάνδαλα και την διαφθορά που ενδημούν στο πολιτικό σύστημα τα τελευταία 30 χρόνια. Τις πιο πολλές φορές αυτές οι εξεταστικές επιτροπές κατέληγαν σε διαφορετικά πορίσματα ανάλογα με τα κόμματα που συμμετείχαν σε αυτές και έτσι κάπου εκεί ολοκληρωνόταν η σεμνή τελετή.

To 1990 όμως η σύσταση μία διακομματικής επιτροπής υπό την αιγίδα της Ακαδημίας Αθηνών για την Θράκη, ήταν ένα βήμα μοναδικό για τα δεδομένα της εποχής και της πόλωσης που επικρατούσε μεταξύ των κομμάτων. Η διακομματική αυτή επιτροπή στην οποία μετείχαν τα τρία μεγάλα κοινοβουλευτικά κόμματα εκείνης της εποχής, ήτοι Ν.Δ., ΠΑΣΟΚ και Συνασπισμός της Αριστεράς και της Προόδου, είχε ως αποστολή να ερευνήσει τις αιτίες της υπανάπτυξης και της κακοδαιμονίας της Θράκης οι οποίες την είχαν κατατάξει στην τελευταία θέση από πλευράς αναπτυξιακών δεικτών στην χώρα και να εισηγηθεί μέτρα που θα μπορούσαν να την βγάλουν από αυτήν την αναπτυξιακή υστέρηση.

Όλα τα προηγούμενα, πάντοτε σε συνάρτηση με την ύπαρξη της Μειονότητας στην Θράκη και των προβλημάτων που προκαλούσε εκείνη την εποχή στο πολιτικό σύστημα των Αθηνών η ριζοσπαστικοποίηση χιλιάδων ανθρώπων που ζητούσαν την απόδοση των νόμιμων και συνταγματικά κατοχυρωμένων ανθρωπίνων δικαιωμάτων που τους αποστερούσε παράνομα επί δεκαετίες η ελληνική διοίκηση.

Το ομόφωνο πόρισμα, που εκδόθηκε το 1992, της ειδικής διακομματικής επιτροπής της Βουλής των Ελλήνων για την ανάπτυξη της Θράκης, ανέφερε μεταξύ άλλων στο κεφάλαιο Πολιτική για τις μειονότητες τα εξής: «Είναι για μας απαραβίαστες αρχές ο σεβασμός στην προσωπικότητα και την ελευθερία του ατόμου, η θρησκευτική, γλωσσική, κοινωνική και πολιτιστική του ελευθερία, η απρόσκοπτη έκφραση των ηθών και των εθίμων του. Η προσαρμογή και η συμμόρφωση όλων των συντελεστών της κοινωνικής οργάνωσης της ελληνικής δημοκρατίας, όπως είναι το κράτος, οι υπηρεσίες, οι αντιπροσωπευτικοί θεσμοί, οι τοπικοί φορείς, αλλά και των μεμονωμένων πολιτών σε αυτή την πολιτική είναι αυτονόητη. Καμία ανοχή δεν πρέπει να υπάρχει σε ενδεχόμενες παραλείψεις, κωλυσιεργίες ή πρακτικές προσώπων ή φορέων που έρχονται σε αντίθεση μ’ αυτή την πολιτική».

Με άλλα λόγια, η ελληνική πολιτική τάξη του 1992 αντιλήφθηκε ότι ανάπτυξη δεν μπορεί να υπάρξει σε μία περιοχή με ειδικά χαρακτηριστικά όπως η Θράκη, με τον μισό πληθυσμό αποκλεισμένο από την πρόσβαση σε κοινωνικά οικονομικά και θεμελιώδη αγαθά μιας δημοκρατικής και ευνομούμενης πολιτείας. Κατάλαβαν ότι ο κοινωνικός και οικονομικός αποκλεισμός της Μειονότητας είχε αντανάκλαση και στην αναπτυξιακή υστέρηση της Θράκης και άρα και στους πλειονοτικούς-χριστιανούς κατοίκους της. Αν εξαιρέσουμε φυσικά την προνομιούχα τάξη όσων συνεργαζόταν με το κράτος και άλλου είδους υπηρεσίες προκειμένου να προσποριστούν παράνομα περιουσίες πολιτών της Μειονότητας με τα περίφημα δάνεια ειδικού σκοπού, ή όσων υπηρεσιακών και πολιτικών παραγόντων θησαύριζαν από τις εκδόσεις αδειών οδήγησης και κυνηγιού.

Αν καταλαβαίνω καλά 25 σχεδόν χρόνια μετά επανέρχεται το αίτημα για σύσταση διακομματικής επιτροπής για την Θράκη! Αυτό καταρχάς σημαίνει ότι η Ελλάδα παραδέχεται ότι παρά τα μέτρα που πάρθηκαν όλα τα προηγούμενα χρόνια τα προβλήματα δεν λύθηκαν. Και όχι μόνο δεν λύθηκαν αλλά κατά την περίοδο της κρίσης αυτά οξύνθηκαν.

Η Περιφέρεια ΑΜΘ καθ’ όλη την περίοδο 2000-2013 δεν έχει καταφέρει να ξεπεράσει το 75% του μ.ο. της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ευρισκόμενη διαχρονικά στις τελευταίες θέσεις στην κατάταξη των Περιφερειών της ΕΕ όσον αφορά το κατά κεφαλήν περιφερειακό ΑΕΠ, παρά τη μικρή αλλά παροδική βελτίωση το 2009 και 2010, η οποία μάλλον οφείλεται στην πτώση του μ.ο. λόγω της ένταξης κρατών με χαμηλότερο επίπεδο ανάπτυξης παρά σε πραγματική αύξηση της παραγωγικότητας και μεγέθυνση της περιφερειακής οικονομίας.

Σύμφωνα δε με στοιχεία της Eurostat, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της ΠΑΜ-Θ το 2014 ανέρχονταν σε 11.200€ και ισοδυναμούσε με το 41% του μ.ο. της ΕΕ των 28 κρατών μελών.

Σε ό,τι αφορά τα κλασσικά μειονοτικά δικαιώματα όλες οι κυβερνήσεις της τελευταίας δεκαετίας αρνήθηκαν να εφαρμόσουν την ψηφισμένη νομοθεσία για τις εκλογές στις διαχειριστικές επιτροπές των ιερών κληροδοτημάτων (βακούφια), αρνήθηκαν να εφαρμόσουν τις αποφάσεις του ΕΔΑΔ για την αναγνώριση των σωματείων όπως η Τουρκική Ένωση Ξάνθης που προσέφυγε και κέρδισε το δικαστήριο, αρνήθηκαν προσχωρήσουν σε οποιαδήποτε συζήτηση για το καθεστώς εκλογής των Μουφτήδων, απέρριψαν όλα τα αιτήματα για την ίδρυση και λειτουργία νέων μειονοτικών σχολείων σε πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση και μόλις πριν λίγες εβδομάδες μπήκε και ζήτημα ως προς το μέχρι που μπορεί να φθάσει το δικαίωμα του ατομικού (!) αυτοπροσδιορισμού των μελών της Μειονότητας της Θράκης.

Η εκλογή τριών μειονοτικών βουλευτών στην Ροδόπη στις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015 καλλιέργησε στην κοινωνία ψυχροπολεμικό κλίμα από συγκεκριμένες ομάδες συμφερόντων που εθίγησαν από αυτή την εξέλιξη ενώ αναπτύσσεται και η καινοφανής άποψη ότι οι ψηφοφόροι της Μειονότητας εκπαιδεύτηκαν ώστε να μοιράζουν την ψήφο τους με ακρίβεια διαβήτη (!) ώστε να εκλέγουν τρεις δικούς τους βουλευτές και να μην μπορεί να εκλέγεται πλειονοτικός-χριστιανός βουλευτής!

Έτοιμη λοιπόν και πάλι η φοβική θεωρία ότι «η Θράκη μας χάνεται». Είναι η γνωστή θεωρία που αντιμετωπίζει τους πολίτες της Μειονότητας ως πέμπτη φάλαγγα η οποία δρα υπονομευτικά για την ακεραιότητα της δυτικής Θράκης.

Συμπέρασμα: όσα χρόνια κι αν περάσουν, όσα κόμματα κι αν καταλάβουν την εξουσία, η Θράκη για την ελληνική πολιτική τάξη είναι «εθνικό θέμα». Και ως γνωστόν στην Ελλάδα τα εθνικά θέματα δύσκολα αλλοιώνουν τα χαρακτηριστικά τους σε βάθος δεκαετιών.

Αντί λοιπόν η υπό σύσταση διακομματική επιτροπή να κυνηγήσει για μια ακόμη φορά μάγισσες και δράκους, ας σκύψει πάνω στα πραγματικά αναπτυξιακά και κοινωνικά ζητήματα που έχουν κατατάξει σήμερα την Θράκη ως την φτωχότερη περιφέρεια της Ελλάδας και μιας από τις φτωχότερες της Ευρώπης. Και οι ευθύνες ασφαλώς δεν ανήκουν στους Θρακιώτες, πλειονοτικούς και μειονοτικούς, αλλά στο πολιτικό σύστημα της Ελλάδας που αντιμετωπίζει την Θράκη υπό ένα πρίσμα πολιτικής μυωπίας.