Μετά από μια υποτονική περίοδο για τα ανοιχτά θεσμικά ζητήματα που αφορούν την Μειονότητα στην δυτική Θράκη, η κυβέρνηση μέσα στο 2017 έδειξε να αναπτύσσει μία κινητικότητα η οποία γέννησε αρχικά ελπίδες ότι θα δρομολογηθούν λύσεις που καθυστερούσαν για πολλά χρόνια.
Θα επιχειρήσουμε σήμερα να αποτιμήσουμε τα αποτελέσματα αυτών των πρωτοβουλιών, εστιάζοντας σε τρία σημεία το ενδιαφέρον μας. Ειδικότερα, στις παρεμβάσεις που έγιναν για τα δίγλωσσα νηπιαγωγεία, για την Σαρία αλλά για την τροπολογία που αφορούσε την Τουρκική Ένωση Ξάνθης και γενικότερα τους συλλόγους που προσέφυγαν και δικαιώθηκαν από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Δίγλωσσα Νηπιαγωγεία: Μέσω του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής, το Υπουργείου Παιδείας εξήγγειλε το πιλοτικό πρόγραμμα με γενικό τίτλο «Πιλοτικές Παρεμβάσεις Δράσεις Υποστήριξης Μουσουλμανοπαίδων στα Νηπιαγωγεία της Θράκης». Σε τι αφορά όμως αυτό το πρόγραμμα;
Με απόφαση που υπέγραψε ο υπουργός Παιδείας Κ. Γαβρόγλου, ορίστηκαν τα δημόσια νηπιαγωγεία για το σχολικό έτος 2017-18 που θα συμμετάσχουν στην Πράξη «Πιλοτικές Παρεμβατικές Δράσεις Υποστήριξης Μουσουλμανοπαίδων στα Νηπιαγωγεία της Θράκης». Συνολικά συμμετέχουν έξι νηπιαγωγεία, 3 στη Ροδόπη και 3 στην Ξάνθη, με δύο νηπιαγωγεία στη Ροδόπη να βρίσκονται στο Δήμο Αρριανών και το ένα στο Δήμο Ιάσμου, ενώ στην Ξάνθη δύο νηπιαγωγεία βρίσκονται στο Δήμο Μύκης και ένα στο Δήμο Τοπείρου. Έτσι, στη Ροδόπη ορίστηκαν τα νηπιαγωγεία Αρριανών, Πάσσου και Ασωμάτων, ενώ στην Ξάνθη ορίστηκαν τα νηπιαγωγεία Άλματος, Πάχνης και Κύρνου.
Σύμφωνα με το σκεπτικό του πιλοτικού αυτού προγράμματος, τα νήπια της Μειονότητας θα έχουν την δυνατότητα να έρχονται σε επαφή με εκπαιδευτικό -μέλος της Μειονότητας της Θράκης που μιλά την τουρκική γλώσσα και θα είναι ενταγμένος στο σχολικό περιβάλλον, παράλληλα και ταυτόχρονα με το συνάδελφό του χριστιανό νηπιαγωγό που μιλά τα ελληνικά.
Είναι αυτό το μόρφωμα, το δίγλωσσο νηπιαγωγείο που επιζητά η Μειονότητα μέσω των θεσμικών της φορέων στην Θράκη; Σίγουρα όχι.
Το μέτρο όχι μόνο δεν δίνει την δυνατότητα ίδρυσης νέων δίγλωσσων νηπιαγωγείων αλλά παραπέμπει σε ένα πολύ μικρό αριθμό υφιστάμενων δημόσιων νηπιαγωγείων, εξαιρώντας όλα τα υπόλοιπα. Άρα, ακόμα κι αν αυτή η πρωτοβουλία συνιστά μια κάποια λύση για δίγλωσσα νηπιαγωγεία, αυτή απευθύνεται σε μια ελάχιστη μειοψηφία νηπίων της Μειονότητας και όχι βέβαια σε όλη την Μειονότητα.
Στο ίδιο πλαίσιο, καθιερώνει ένα θολό εργασιακό τοπίο μέσα στο σχολικό περιβάλλον, όπου εκπαιδευτικοί- μέλη της Μειονότητας με τίτλους σπουδών ανάλογους των συναδέλφων τους Χριστιανών, θα εργάζονται ως εργολάβοι και θα συνεργάζονται υπό αδιευκρίνιστες παιδαγωγικές συνθήκες με τους μόνιμους συναδέλφους τους που υπηρετούν με οργανική θέση και πλήρη εργασιακά δικαιώματα στην αντίστοιχη σχολική μονάδα.
Σαρία: Η κατάργηση του θεσμού του ιεροδίκη στην δυτική Θράκη προβλήθηκε ως μια μεγάλη προοδευτική καινοτομία που είναι συμβατή με την ιδεολογία του ΣΥΡΙΖΑ. Στο τέλος βέβαια, η κυβέρνηση κατέληξε στην καθιέρωση της συντρέχουσας αρμοδιότητας που καθιερώνει το δικαίωμα επιλογής ανάμεσα στον φυσικό δικαστή και τον ιεροδίκη για όσους μουσουλμάνους στην Θράκη έχουν τελέσει θρησκευτικό γάμο, με την υπόσχεση ότι στο μέλλον θα πάνε σε πλήρη κατάργηση του θεσμού.
Ρωτήθηκε η Μειονότητα για το αν επιθυμεί ή όχι μία τέτοιου είδους αλλαγή σε έναν θεσμό που είναι άμεσα συνυφασμένος με τα έθιμα της και πηγάζει από την εφαρμογή των διεθνών συνθηκών; Η απάντηση είναι ότι όχι μόνο δεν ρωτήθηκε η Μειονότητα, αλλά δημιουργήθηκε και μια εντελώς εσφαλμένη εικόνα στην ελληνική κοινή γνώμη ότι με την εφαρμογή του εθιμικού δικαίου στην Θράκη, παραβιάζονται τα δικαιώματα της Μειονότητας. Ότι η πηγή όλων των κακών μέσα στην κοινωνία ήταν η εφαρμογή της Σαρία και ότι με την κατάργησή της θα αποκατασταθούν όλες οι αδικίες! Να σημειωθεί, επίσης, ότι δεν έχει εκφραστεί ακόμη καμία επίσημη θέση της Πολιτείας απέναντι στο αίτημα της Μειονότητας για την θεσμοθέτηση δυνατότητας εκλογής του θρησκευτικού της ηγέτη.
Θέμα Συλλόγων: Η κυβέρνηση έφερε μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα ενώπιον της Βουλής δύο φορές μία τροπολογία που υποτίθεται ότι θα αποκαθιστούσε τις στρεβλώσεις και τις αδικίες σε βάρος των μειονοτικών συλλόγων της Θράκης, όπως είναι η περίπτωση της «ΤΕΞ», που έχουν προσφύγει και έχουν δικαιωθεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Η διάταξη που ψηφίστηκε εγκαθιδρύει δικαίωμα σε αυτόν που έχει πετύχει θετική απόφαση από το Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, να επανεξεταστεί η υπόθεσή του από τα ελληνικά δικαστήρια, τα οποία κυρίαρχα θα αποφασίσουν και ΔΕΝ υποχρεούνται να εναρμονίσουν την απόφασή τους με αυτή του ευρωπαϊκού δικαστηρίου.
Επιπλέον, τέθηκε και ο όρος της επιφύλαξης και των περιορισμών που προβλέπονται στις επιμέρους διατάξεις της ΕΣΔΑ, «περί προστασίας της εθνικής ασφάλειας, της δημόσιας τάξης, της πρόληψης του εγκλήματος, της προστασίας της υγείας ή ηθικής και της προστασίας των δικαιωμάτων και ελευθεριών τρίτων».
Θα πρέπει εδώ να επισημάνουμε ότι ίσως να χάθηκε μία ιστορική ευκαιρία ώστε να αποδείξουμε ότι όταν μιλούμε για ανθρώπινα δικαιώματα το εννοούμε χωρίς αστερίσκους και προφάσεις που αλλοιώνουν το πραγματικό μήνυμα που θέλουμε να δώσουμε και στην διεθνή κοινότητα αλλά και στη ελληνική κοινωνία. Είναι χαρακτηριστικό ότι την τροπολογία αυτή εντέλει καταψήφισαν όλοι οι μειονοτικοί βουλευτές της Θράκης, χωρίς να εξαιρούνται και οι τρεις κυβερνητικοί βουλευτές φυσικά.
Παρόλα αυτά, υπάρχει η ελπίδα ότι αυτή την φορά η ελληνική δικαιοσύνη, που θα επανεξετάσει την περίπτωση της ΤΕΞ άμεσα, θα δώσει μία δίκαιη λύση που θα είναι συμβατή και με τις αποφάσεις του ΕΔΔΑ. Μια λύση που θα ικανοποιεί ένα παλαιό αίτημα των πολιτών της Μειονότητας και θα αποδεικνύει ότι ένας μειονοτικός σύλλογος στην Θράκη δεν συνιστά κίνδυνο με την ονομασία και μόνο για την εθνική ασφάλεια και την δημόσια τάξη της χώρας μας.