Anasayfa
24-07-2018
«Ανήκομεν τελικά οριστικά εις την Δύσιν»;
H Ελλάδα υπήρξε πάντοτε «μήλον της έριδος» μεταξύ ανατολής-δύσης στην διαμόρφωση των σφαιρών επιρροής ήδη από τα πρώτα χρόνια σύστασης του νεοελληνικού κράτους, στις αρχές του 19ου αιώνα. Και είναι γεγονός ότι η Ρωσία αποτέλεσε στην μακραίωνη αυτή ιστορική διαδρομή μία μόνιμη «λυτρωτική φαντασίωση» για το ελληνικό έθνος αν και ήταν οι δυτικοί σύμμαχοι συνήθως εκείνοι που έβγαζαν τα κάστανα από την φωτιά για λογαριασμό του νεότευκτου κράτους.

Οι Ρώσοι, όμως, ως ομόδοξος λαός με τους Έλληνες, στο συλλογικό υποσυνείδητο αποτελούσαν πάντοτε έναν εν δυνάμει σύμμαχο και φίλο που θα επενέβαινε την ύστατη στιγμή υπέρ των ελληνικών συμφερόντων στην γεωπολιτική σκακιέρα, ασχέτως αν τελικώς αυτό συνέβη σε ελάχιστες περιπτώσεις.

Η Ελλάδα άλλωστε υπήρξε διαχρονικά ως προς την φυσιογνωμία της, τη ταυτότητά της, την κουλτούρα της αλλά και την θεσμική της λειτουργία, ένα κράτος που κοίταζε με συμπάθεια και νοσταλγία προς την ανατολή και ταυτόχρονα επεδίωκε να σφυρηλατεί τους δεσμούς της με την δύση, αισθανόμενη ότι αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του σύγχρονου δυτικού πολιτισμού.

Αυτός ο εσωτερικός και εσωστρεφής διχασμός της χώρας και του λαού της διαπέρασε όλα τα στάδια των συγκρούσεων του πολυκύμαντου 20ου αιώνα, από την εποχή που ο Ελευθέριος Βενιζέλος επέλεγε να στείλει το 1918 εκστρατευτικό σώμα του ελληνικού στρατού για να πολεμήσει στο πλευρό των αντιπάλων των μπολσεβίκων, προσμένοντας την στήριξη των μεγάλων δυτικών δυνάμεων αμέσως μετά την λήξη του πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Μια πράξη που η Σοβιετική Ρωσία δεν ξέχασε στην συνέχεια. Αλλά και στον πόλεμο της Μικράς Ασίας, το 1922, τι άλλο από την εξυπηρέτηση των συμφερόντων των μεγάλων δυτικών δυνάμεων υπηρετούσε η στρατηγική της ιμπεριαλιστικής επέκτασης του ελληνικού εκστρατευτικού σώματος στα βάθη της τότε Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, με τα γνωστά αποτελέσματα;

Η κορυφαία σύγκρουση στην διηνεκή αυτή μάχη για την διαμόρφωση των σφαιρών επιρροής, δόθηκε την περίοδο 1946-49 στην διάρκεια του ελληνικού εμφυλίου πολέμου, τότε που το αντάρτικο κίνημα που ανήκε ιδεολογικά στο ΚΚΕ, στα βουνά της Πίνδου, στον Γράμμο και το Βίτσι αλλά και σε όλη σχεδόν την ελληνική επικράτεια, αμέσως μετά την απελευθέρωση από τη τριπλή κατοχή Γερμανών-Ιταλών και Βουλγάρων, διεκδίκησε με τα όπλα την κατάληψη της εξουσίας. Απώτερος στόχος ήταν η διαμόρφωση ενός καθεστώτος συγγενικού με εκείνου της Σοβιετικής Ένωσης και των κρατών που πέρασαν μετά το 1944 στο ανατολικό μπλοκ.

Υπήρξε και τότε μία τεράστια διάψευση προσδοκιών καθώς η στάση της Σοβιετικής Ένωσης, που γνώριζε βεβαίως πολύ καλά ότι η συμφωνία της Γιάλτας δεν περιελάμβανε την Ελλάδα στα δικά της σχέδια, έμελε να οδηγήσει σε μία τεράστια ήττα το αριστερό και φιλοσοβιετικό ελληνικό κίνημα που το πλήρωσε με μαζικές διώξεις, εκτοπίσεις και απελάσεις για τα επόμενα 25 χρόνια. Έκτοτε, η Ελλάδα πέρασε στον ασφυκτικό εναγκαλισμό με την δύση και τις ΗΠΑ ειδικότερα, διαμορφώνοντας μία σχέση υποταγής και πολιτικής υποτέλειας έναντι της μεγάλης δυτικής υπερδύναμης μέχρι και τις αρχές της δεκαετίας του 1980.

Από τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης, μετά το 1974, η πτώση της επταετούς χούντας των συνταγματαρχών που θεωρήθηκε από τον ελληνικό λαό ως αμερικανικό κατασκεύασμα, διαμόρφωσε ένα πλατύ αντιαμερικανικό και αντι-Νατοϊκό μέτωπο στην ελληνική κοινωνία. Αυτό εκφράστηκε με πολυποίκιλα κοινωνικά και πολιτικά κινήματα, αποκτώντας περί τα τέλη της δεκαετίας του ΄70, έντονα πλειοψηφικά χαρακτηριστικά.

Στη νέα πολιτική πραγματικότητα στην Ελλάδα της μεταπολίτευσης κυριαρχούσε η αίσθηση πώς για όλα τα δεινά που επισωρεύτηκαν στον ελληνικό λαό για 40 χρόνια ήταν υπεύθυνοι οι δυτικοί και κυρίως οι Αμερικανοί. Άλλωστε, μία έμμεση παραδοχή αυτής της ευθύνης υπήρξε και η απόφαση ενός κατεξοχήν δυτικόφιλου πολιτικού ηγέτη, του Κωνσταντίνου Καραμανλή, να αποσύρει την Ελλάδα από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ, αμέσως μετά τα γεγονότα της Κύπρου, τον Ιούλιο του 1974 για να την επαναφέρει μέσα σε αυτό μετά την πάροδο πέντε ετών, το 1979.

Ήταν η εποχή που ο ανερχόμενος Ανδρέας Παπανδρέου ο οποίος προβαλλόταν ως ο αδιαφιλονίκητος επόμενος πρωθυπουργός της χώρας, διακήρυττε το σύνθημα «η Ελλάδα ανήκει στους Έλληνες», κόντρα στην προσπάθεια που κατέβαλε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής για να καταστήσει την Ελλάδα πλήρες μέλος της τότε ΕΟΚ, στο όνομα του δικού του δόγματος ότι «ανήκομεν εις την δύσιν».

Και πράγματι, μπορεί η Ελλάδα να έγινε πλήρες μέλος της ΕΟΚ από το 1981, όμως η οχταετία που ακολούθησε με πρωθυπουργό τον Ανδρέα Παπανδρέου μάς επιφύλαξε πολλά επεισόδια ακόμα στο σήριαλ των οξυμένων ελληνοαμερικανικών σχέσεων και των συνεχών συγκρούσεων στους κόλπους της ΕΟΚ. Συγκρούσεις μεγάλες για την εξασφάλιση μια προνομιακής θέσης για την φτωχή Ελλάδα, που υπήρξε η πρώτη χώρα του ευρωπαϊκού νότου πέραν της Ιταλίας, που κατόρθωσε την εποχή εκείνη να ενταχθεί στην Κοινότητα. Είναι χαρακτηριστικό πώς χρειάστηκαν να περάσουν 32 ολόκληρα χρόνια για να επισκεφθεί την Ελλάδα αμερικανός πρόεδρος το 1991, μετά την τελευταία επίσκεψη του Αϊζενχάουερ το μακρινό 1959.

Και ενώ με το πέρασμα των χρόνων, την αλλαγή των συσχετισμών σε παγκόσμιο επίπεδο και την σταθεροποίηση της Ελλάδας ως σημαντικού εταίρου του δυτικού κόσμου κατά την εικοσαετία 1990-2010, δημιουργήθηκε η εντύπωση ότι τα διλλήματα περί ανατολής και δύσης είχαν λυθεί οριστικά, ήρθε η μεγάλη κρίση των μνημονίων και της χρεοκοπίας για να ξεθάψει από το χρονοντούλαπο της ιστορίας παλαιές μνήμες για την ιστορική διαδρομή της χώρας και θεωρίες συνομωσίας για του υπεύθυνους της καταστροφής.

Και ήταν τότε που είδαμε ανθρώπους με κατεξοχήν φιλοαμερικανικό προσανατολισμό όλα τα προηγούμενα χρόνια να κάνουν στροφή σε φιλορωσικές θέσεις, βάζοντας και πάλι στο κάδρο της ελληνικής σωτηρίας το «ξανθό ομόδοξο γένος». Άλλωστε, για όλους αυτούς ο κίνδυνος της κομμουνιστικής Ρωσίας είχε εκλείψει προ πολλού και στην θέση της υπήρχε πλέον ένας στιβαρός ορθόδοξος ηγέτης που θα έλυνε τον γόρδιο δεσμό της αμερικανικής επιρροής παγκοσμίως.

Αυτόν το ιδιότυπο «φιλορωσικό δόγμα» υπηρέτησε στην πρώτη της φάση η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Ένα δόγμα που καλλιεργήθηκε μέσα από αριστερές και δεξιές ψευδαισθήσεις της πολιτικής συμμαχίας που κυβερνά από τον Ιανουάριο του 2015.

Για να φθάσουμε μία μόλις εβδομάδα πριν, στις απελάσεις Ρώσων διπλωματών από την Ελλάδα, στις καταγγελίες της κυβέρνησης για εμπλοκή Ρώσων στην προσπάθεια ακύρωσης της συμφωνίας με την FYROM για την ονομασία της γειτονικής χώρας και για προσπάθεια ρωσικής οικονομικής και πολιτικής διείσδυσης στην βόρεια Ελλάδα με αιχμή την Αλεξανδρούπολη.

Είναι προφανές ότι η σημερινή ελληνική κυβέρνηση μεταξύ των άλλων μεγάλων ιδεολογικών και πολιτικών υπερβάσεων που έκανε σε σχέση με την ιδεολογική της προέλευση, έμελε να είναι εκείνη η αριστερή κυβέρνηση που θα έλυνε οριστικά έναν άλυτο γρίφο που κρατούσε δέσμια την Ελλάδα για 200 χρόνια. Να απαντήσει στο ερώτημα για το που ανήκουμε, γνέφοντας καταφατικά ότι εντέλει «η Ελλάδα οριστικά και αμετάκλητα ανήκει εις την δύσιν»!

24 Temmuz 2018 Salı 11:15

Damon Damianos
Kalimerhaba
Diğer yazılar >