Aύγουστος 2018, ζεστός, σχεδόν αποπνικτικός. Ο κόσμος ψάχνει λίγες σταγόνες δροσιάς, ανάπαυλας, μιας ανάσας ενόψει του δύσκολου φθινοπώρου που είναι μπροστά μας. Η εφορία, οι υποχρεώσεις του Σεπτεμβρίου με τα σχολειά που θα ανοίξουν πάλι, οι ασθένειες στα καπνά και η φετινή παραγωγή που έχει καταστραφεί σε μεγάλο ποσοστό, ο ΕΝΦΙΑ, οι κατασχέσεις, οι αναρίθμητες υποχρεώσεις που δεν γνωρίζουν από θερινές διακοπές, σφίγγουν τον κλοιό σε κάθε νοικοκυριό, σε κάθε σπίτι. Στοιχειώνουν τα όνειρα για την ελπίδα που κάποτε θα ερχόταν, μα τελικά προσπέρασε και έφυγε πιο γρήγορα από όσο είχαμε φανταστεί.

Μπαίνω στον πειρασμό για έναν σύντομο απολογισμό στο τέλος μιας περιόδου γεμάτης από γεγονότα, κοινωνικά και πολιτικά, πολλά από τα οποία σημάδεψαν και την επικαιρότητα της Θράκης, καθιστώντας μας πολλές φορές πρωτοσέλιδο σε αθηναϊκές εφημερίδες με την Μειονότητα σχεδόν πάντοτε στην πρώτη γραμμή.

Στον τομέα της μειονοτικής εκπαίδευσης επιχειρήθηκε να «τρέξει» με σημαντική καθυστέρηση και παλινωδίες το πιλοτικό πρόγραμμα του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής του Υπουργείου Παιδείας με γενικό τίτλο «Πιλοτικές Παρεμβάσεις Δράσεις Υποστήριξης Μουσουλμανοπαίδων στα Νηπιαγωγεία της Θράκης».

Σύμφωνα με το σκεπτικό του πιλοτικού αυτού προγράμματος, τα νήπια της Μειονότητας θα είχαν την δυνατότητα να έρχονται σε επαφή με εκπαιδευτικό -μέλος της Μειονότητας της Θράκης που θα μιλούσε την τουρκική γλώσσα και θα ήταν ενταγμένος στο σχολικό περιβάλλον, παράλληλα και ταυτόχρονα με το συνάδελφό του χριστιανό νηπιαγωγό που θα μιλούσε τα ελληνικά. Το μόρφωμα αυτό ασφαλώς δεν ήταν το δίγλωσσο νηπιαγωγείο που επιζητούσε η Μειονότητα μέσω των θεσμικών της φορέων στην Θράκη. Απορρίφθηκε μάλιστα από τους χριστιανούς εκπαιδευτικούς, ενώ την ίδια περίοδο η Διδασκαλική Ομοσπονδία Ελλάδας έστησε στην Κομοτηνή ένα συνέδριο για την μειονοτική εκπαίδευση από το οποίο απουσίαζε η ίδια η Μειονότητα! Εκεί, εκφράστηκαν οι γνωστές «εθνικού περιεχομένου» φοβικές αντιδράσεις, για την χρήση της τουρκικής γλώσσας στα… κατά τα άλλα δίγλωσσα νηπιαγωγεία.

Παράλληλα, συνεχίστηκε η αναστολή λειτουργίας πολλών μειονοτικών σχολείων της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης σε οικισμούς της Ροδόπης, της Ξάνθης και του Έβρου με το αιτιολογικό της έλλειψης του απαιτούμενου αριθμού μαθητών. Ακόμα όμως και στην περίπτωση που την επόμενη χρονιά επανερχόταν ο αριθμός των μαθητών στα απαραίτητα επίπεδα για την επαναλειτουργία τους, τα σχολείο αυτό δεν ξανάνοιγαν. Αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης είναι οι μαθητές των κλειστών σχολείων να αναγκάζονται να αναζητήσουν άλλο σχολικό περιβάλλον χωρίς εξασφαλισμένη εκ των προτέρων την μετακίνησή τους, στο όνομα της παροχής υψηλότερου επιπέδου μορφώσεως σε πολυθεσία δημοτικά σχολεία, τα οποία όμως συνήθως παραμένουν ολιγοθέσια…

Η ικανοποίηση του αιτήματος για την ανάληψη εκ μέρους του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης των σπουδών και της κατάρτισης των εκπαιδευτικών του μειονοτικού-τουρκόγλωσσου προγράμματος που θα κληθούν να υπηρετήσουν στο μειονοτικό σχολείο στο μέλλον δεν λύνει ως δια μαγείας τα ζητήματα. Η κατοχύρωση της διαφάνειας στον τρόπο λειτουργίας του μειονοτικού σχολείου, η βελτίωση με σεμινάρια του επιπέδου της γλωσσομάθειας των ήδη υπηρετούντων εκπαιδευτικών αλλά και η αναβάθμιση της υλικοτεχνικής υποδομής της μειονοτικής εκπαίδευσης αποτελούν μερικές μόνο χαρακτηριστικές εκκρεμότητες.

Η κυβέρνηση έφερε μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα ενώπιον της Βουλής δύο φορές μία τροπολογία που υποτίθεται ότι θα αποκαθιστούσε τις στρεβλώσεις και τις αδικίες σε βάρος των μειονοτικών συλλόγων της Θράκης, όπως είναι η περίπτωση της «ΤΕΞ», που έχουν προσφύγει και έχουν δικαιωθεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Η διάταξη που ψηφίστηκε εγκαθιδρύει δικαίωμα σε αυτόν που έχει πετύχει θετική απόφαση από το Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, να επανεξεταστεί η υπόθεσή του από τα ελληνικά δικαστήρια, τα οποία κυρίαρχα θα αποφασίσουν και ΔΕΝ υποχρεούνται να εναρμονίσουν την απόφασή τους με αυτή του ευρωπαϊκού δικαστηρίου. Επιπλέον, τέθηκε και ο όρος της επιφύλαξης και των περιορισμών που προβλέπονται στις επιμέρους διατάξεις της ΕΣΔΑ, «περί προστασίας της εθνικής ασφάλειας, της δημόσιας τάξης, της πρόληψης του εγκλήματος, της προστασίας της υγείας ή ηθικής και της προστασίας των δικαιωμάτων και ελευθεριών τρίτων».

Η εξέλιξη της υπόθεσης φάνηκε καθαρά με την απόρριψη της προσφυγής της ΤΕΞ για επανεξέταση του ζητήματος της νόμιμης επαναλειτουργίας της υπό το φως της νομοθετικής ρύθμισης που προώθησε η κυβέρνηση. Ας κρατήσουμε στο μυαλό μας το γεγονός ότι η συγκεκριμένη νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης, που τελικώς δεν οδήγησε προς το παρόν στην επίλυση του προβλήματος νόμιμης λειτουργίας των συλλόγων της Μειονότητας, πραγματοποιήθηκε υπό το καθεστώς επαπειλούμενων κυρώσεων εις βάρος της Ελλάδας για μη συμμόρφωση σε αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.

Εάν όμως η απειλή κυρώσεων σε βάρος της Ελλάδας για μη εφαρμογή αποφάσεων του ΕΔΔΑ συνέβαλε σε μια αμφίθυμη και διστακτική νομοθέτηση όπως περιγράφηκε πιο πάνω για τους μειονοτικούς συλλόγους, στην περίπτωση του ιεροδικείου η ίδια ακριβώς επιχειρηματολογία αποτέλεσε την αφορμή για την μερική ανάκληση του πεδίου εφαρμογής των αρμοδιοτήτων του Μουφτή με την επιβολή της συντρέχουσας αρμοδιότητας και την πολιτική δέσμευση ότι στο μέλλον αυτές οι αρμοδιότητες θα καταργηθούν στο σύνολό τους.

Με άλλα λόγια η Πολιτεία στο ζήτημα της μερικής κατάργησης του ιεροδικείου παρουσιάζεται ως επισπεύδουσα χάριν του «εκσυγχρονισμού των δομών» ενώ στο ζήτημα των συλλόγων εισάγει ένα νομικό πλαίσιο που δρα σχεδόν αποτρεπτικά για την επαναλειτουργία τους..

Κατά τα λοιπά, αφήνεται να εννοηθεί ότι μετά την συνταξιοδότηση των διορισμένων Μουφτήδων Κομοτηνής και Ξάνθης που αποφασίστηκε πρόσφατα, θα υπάρξουν αλλαγές στον τρόπο ανάδειξης των επόμενων Μουφτήδων, χωρίς όμως προς το παρόν να υπάρχει καμία ένδειξη για τροποποιήσεις στο νόμο 1920/1991 που αποτελεί το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο διορισμού τους, το οποίο και απορρίπτεται συλλήβδην από την Μειονότητα.

Δυστυχώς, το πλεόνασμα νομοθετικών πρωτοβουλιών της κυβέρνησης για τα θέματα που αφορούν σε μειονοτικά δικαιώματα στην Θράκη, δεν οδηγεί έως τα τώρα και στο προσδοκώμενο πλεόνασμα Δημοκρατίας στην περιοχή μας.