Πολύ μελάνι χύθηκε για τον αποχωρήσαντα υπουργό Εξωτερικών Νίκο Κοτζιά τις τελευταίες εβδομάδες. Πέτυχε ή απέτυχε στο έργο του; Είναι ένα ερώτημα που αν απαντηθεί αυτομάτως με ένα ναι ή με ένα όχι, ίσως αδικήσει και στις δύο περιπτώσεις τα έργα και τις ημέρες του στο ΥΠΕΞ της Ελλάδος.

Για παράδειγμα, δεν μπορεί παρά να αποτιμηθεί ως ένα θετικό αλλά ημιτελές συνάμα βήμα για την Ελλάδα και τα Βαλκάνια η συμφωνία των Πρεσπών. Ξεμπλόκαρε την εξωτερική πολιτική της χώρας από μία ατέρμονη επανάληψη αδιεξόδων για 30 σχεδόν χρόνια, χωρίς όμως βέβαιη τελική έκβαση σε Αθήνα και Σκόπια. Και το σημαντικότερο, χωρίς να έχει επιχειρηθεί προηγούμενη συνεννόηση με τον πολιτικό κόσμο της χώρας ώστε να διασφαλιστούν ίσως κάποιες ελάχιστες συναινέσεις, που δεν θα έδιναν άλλοθι στην διόγκωση ενός υπολανθάνοντος κλίματος εθνικισμού στην βόρεια Ελλάδα.

Θα τον ακούσουμε με ενδιαφέρον επίσης στην Κομοτηνή την άλλη εβδομάδα όπου προφανώς θα αναφερθεί και στα ελληνοτουρκικά αλλά και σε θέματα Μειονότητας της Θράκης.

Είναι βέβαιο ότι και στην ατζέντα της Θράκης οι κινήσεις του υπήρξαν τουλάχιστον αντιφατικές. Ναι μεν επιχείρησε να προωθήσει κάποιες τομές σε συνεργασία και με τα καθ’ ύλην αρμόδια υπουργεία Δικαιοσύνης, Παιδείας και Εσωτερικών (ζητήματα μειονοτικών συλλόγων, ιεροδικείου, λειτουργίας Μουφτειών κ.λ.π ), φάνηκε όμως εκ των πραγμάτων ότι περιορίστηκε σε ένα στενό κύκλο συνεργατών και συνομιλητών, συνήθως μακριά από την πραγματικότητα της Μειονότητας και των χρόνιων αιτημάτων της.

Σκιαγραφώντας την προσωπικότητα και το πολιτικό προφίλ του Νίκου Κοτζιά ο δημοσιογράφος Γιώργο Λακόπουλος, παλαιός γνώστης των πολιτικών παρασκηνίων της ελληνικής πολιτικής ζωής, έγραφε μεταξύ άλλων προ ημερών στο ιστολόγιο “anoixtoparathyro.gr”: «ο Νίκος Κοτζιάς αποτελεί ενδιαφέρουσα περίπτωση πολιτικού. Ξεκίνησε ως θεωρητικός και ακτιβιστής της παραδοσιακής Αριστεράς, με έμφαση διανοούμενου και ακαδημαϊκό στάτους. Γύρισε την πλάτη όταν το ΚΚΕ συνεργάσθηκε με τη Δεξιά κατά του Ανδρέα Παπανδρέου. Βρέθηκε στο περιβάλλον του Γιώργου Παπανδρέου, όταν ήταν υπουργός Εξωτερικών και υπήρξε καθοδηγητής του στην εσωκομματική αναμέτρηση με τον Βενιζέλο. Τα έσπασε μαζί του όταν έγινε πρωθυπουργός και τελικά βρέθηκε υπουργός Εξωτερικών στην κυβέρνηση Τσίπρα, με χαρτοφυλάκιο που τον έφερνε σε συνάφεια με το αντίθετο του: τον Πάνο Καμμένο.

Το γεγονός ότι κατέληξε να φύγει από την κυβέρνηση μέσω μια σύγκρουσης με τον Π. Καμμένο -στημένη για να τον εξωθήσει σε έξοδο ή αυθόρμητη είναι άλλο θέμα- είναι μάλλον φυσική κατάληξη για κάποιον με τον χαρακτήρα του, που τον οδηγεί να αδικεί μονίμως τον εαυτό του. Συγκροτημένος, αλλά ευέξαπτος. Ευρηματικός αλλά αλαζόνας. Επίμονος αλλά παρορμητικός...

Ο Αλέξης Τσίπρας τον τοποθέτησε στο υπουργείο Εξωτερικών, παρά τις πολλές εισηγήσεις να τον αποφύγει. Δέχθηκε επιλογές που δεν θα έκανε χωρίς αυτόν και αξιοποίησε ό,τι μπορούσε να προσφέρει ειδικά στο Μακεδονικό και το Κυπριακό.

Ο Κοτζιάς έφυγε με σημαντικό απολογισμό και καλό προφίλ από το νεοκλασικό της Βασ. Σοφίας. Αλλά το χούι φεύγει τελευταίο. Δεν υπήρξε λάθος στο οποίο να μην οδηγήθηκε, από τον χαρακτήρα του, βάλλοντας τον εαυτό του, την κυβέρνηση που υπηρέτησε, ενδεχομένως και τη χώρα.

Παρασύρθηκε σε συνεδρίαση του υπουργικού συμβούλιο σε αναμέτρηση με τον μόνο άνθρωπο που έπρεπε να αποφύγει , καθώς η διαχείριση Καμμένου εξ ορισμού ανήκει στην αποκλειστική αρμοδιότητα του Πρωθυπουργού.

Μετά την παραίτησή του, άρχισε να παίζει με τα νεύρα του Τσίπρα, -για να τον… τιμωρήσει-, διαρρέοντας αποσπασματικά τμήματα της επιστολής του κατά τρόπο που κανείς δεν μπορούσε να ελέγχει, αλλά που επέτρεπε σε ΜΜΕ να βάζουν σε ενέργεια την φαντασία τους και τη ΝΔ να κάνει εύκολη αντιπολίτευση. Και ενδεχομένως υποχρεώνει και τον εισαγγελέα να τον καλέσει για εξηγήσεις…

Άρχισε την πολυλογία για τις αναφορές Καμμένου σε «σχέσεις της κυβέρνησης τον Σόρος», ενώ αυτές οι αναφορές – στο μέτρο και με τον τρόπο που έγιναν -στόχευαν τον ίδιο. Και καθώς δεν έχουν βάση θα έπρεπε να τις παρακάμπτει πρώτος ο Κοτζιάς αντί να τις κρεμάει στα μανταλάκια.

Αν ως Πρωθυπουργός έχεις τέτοιον υπουργό, δεν χρειάζεσαι εχθρούς. Ο Νίκος Κοτζιάς, πιεζόμενος και ως άνθρωπος, έχασε το μέτρο και το δίκιο του μαζί. Διολισθαίνει σε αυτό που καταγγέλλει: τι χειρότερο θα μπορούσε να κάνει ο Καμμένος προς βλάβη του Τσίπρα; Χωρίς να συναισθάνεται ότι η δημοσιότητα που απολαμβάνει αυτές τις μέρες είναι προσωρινή και δηλητηριώδης», καταλήγει με αιχμηρό τρόπο την ανάλυσή του ο Γ. Λακόπουλος για την προσωπικότητα του πρώην ΥΠΕΞ.

Είτε συμφωνεί είτε διαφωνεί κανείς μαζί του, είναι βέβαιο ότι και το προσεχές χρονικό διάστημα, ο Νίκος Κοτζιάς με τις δημόσιες παρεμβάσεις του δεν μας αφήσει να πλήξουμε. Αρκεί να μην καταλήξει ως ο αποδιοπομπαίος τράγος του πολιτικού συστήματος όπως συνέβη με την περίπτωση Βαρουφάκη.